genel olarak türkiye'de fiyatların çıldırmış olmasındandır.

mesela bin tl ile
airfryerda alabilirsin,
don da alabilirsin,
kaban da alabilirsin,
1,5 porsiyon et döner+kola da yiyebilirsin,
sucuk da alabilirsin,
haftalık market alışverişi de yapabilirsin,
5 bardak kahve de içebilirsin,
ayakkabı da alabilirsin,
halı da alabilirsin,
3. nesil hamburgercide tiftik burgerde yiyebilirsin,
karaca 'dan blender da alabilirsin,
mekanda 3 bardak kaliteli bira da içebilirsin,
10 paket sigara da alabilirsin,
ütü de alabilirsin,
yaş pasta da alabilirsin,
uçak bileti de alabilirsin,
tiyatro bileti de
havalimanına taksiyle de gidebilirsin,
50 kişilik nişan hediyeliği de alabilirsin,
1 kilo antep fıstığı da,
çalışma masası da alabilirsin,
yarım kilo soğuk baklava da...

böyle aptalca bir ekonomi mi olur ütüyle döner nası aynı fiyat mal mısınız nesiniz?

yemeksepeti %38 komisyon alıyor, fiyatlar o yüzden şişik diyorlar. peki mekanda aynı yemeği %38 ucuza mı yiyoruz? komisyon bahane, fırsatını bulan platformdan mekandan bağımsız öpüyor. sonra da bu saçmalığı rasyonelleştiriyorlar.

sadece makarna fiyatiyla maliyet hesaplanmaz. bu hatayi hep yapiyorsunuz.

- bunun daha kdv'si var
(cocugun koleji 1,5 milyon oldu)

- stopaj var
(hanim suv istedi, audi q3 taksidi)

- sgk primleri var
(metrese karti kaptirdik, iphone 17 almazsan gorusmem diyor)

- dukkanin kirasi var.
(bodrumdaki yazligin taksidi, daha iyisi sizin olsun)

bir tabak makarna derken butun maliyetleri dusunmeniz lazim.

"evde yemek yapmak da pahalıya geliyor" diyenler lokantalara domalmalarını normalleştirmek için yalan söylüyorlar.

aylardır bir cafenin haftalık mutfak alışverişini yapıyorum;

500 gram barilla penne rigate - 35 tl
yarım litre krema -50 tl
500 gram mantar - 70 tl

bu malzeme ile en az 5 porsiyon kremalı mantarlı penne yapabilirsiniz. toplam 155 tl.

1 porsiyon kremalı mantarlı penne menüde : 250 tl. (içinde yaklaşık 100 gram penne var.)

5 porsiyonu 1250 tl yapıyor.

155 tl 5 porsiyonun malzeme parası - 5 porsiyonun toplam menü fiyatı 1250 tl. bu sadece bir ürün üzerinden verilmiş örnek. bu arada mekanın kirası da öyle 6 haneli rakamlarda değil. orta halli bir ev kirası kadar^*

buna "normal" diyenle; "evde yapsan da aynı paraya geliyor" diyenle, "aradaki fark da işletme maliyeti" diyenle muhatap olup iq'nuzu düşürmeyin. he deyin geçin.

edit: tam tahmin ettiğim gibi bu fiyatı normal bulanlar "sadece malzeme fiyatıyla hesaplanmaz" diyenler çıkmış.

bunun gibi işletmelerin idari işleriyle ilgilenen birisi olarak yazıyorum arkadaşlar; bir ürünün maliyetinin 9 katına satılmasını normalleştirmeye çalışan birisi ya o tarz bir işletmenin sahibi-işletmecisidir ya da "ben bu parayı ödeyip kazıklanıyorum, siz de kazıklanacaksınız" diyen birisidir.

mutfağında birden fazla insanın çalıştığı bir işletmede satılan her gıda ürünü için söylüyorum; ürün maliyeti x4 oranından daha pahalıya satılan her mutfak ürünü (içeceklerden bahsetmiyorum) olması gerekenden daha pahalıya satılıyor demektir.

dışarıda yemeğe verdiğim paraya acıyorum. o yüzden planlarımı acıkmamak üzerine kuruyorum. sırt çantasına atılan bir meyve, bir sandviçle bir kaç saatlik zaman kazanılabiliyor.

evde ise pratik çözümlere gidilebilir vakit yoksa. mesela, file gibi marketlerden alınacak somon, mezgit, levrek gibi dondurulmuş balıklar çözdürdükten sonra tereyağında 10 dakikada servise hazır.

somonun 125 gramı 100 liraya geliyor. yanına hızlı bir salata ile öğün hazır.
halk ekmekten alacağın ekşi mayalı ekmeğin tadı da mısır ekmeği gibi. balığın yanına iyi gider.

her gün balık yenmez, o yüzden yine tavada kolayca yapabileceğin tavuk tava pirzola veya koyun külbastı, dışarıda yiyeceğin kıytırık adana dürüm ya da lahmacundan daha ucuz ve daha sağlıklı. 15 dakikada servise hazır.

bir gün de kıyma çektir döşten, ister soğan ve biberle kavur yumurta kır , istersen köfte yap, çok daha lezzetli ve sağlıklı dışarıdaki hamburger köftelerinden.

bir gün de taze yeşillikleri doğra ve içine ton balığını kapakla. oldu mu dışarıda 500 liraya yiyebileceğin salata.

patatesi haşlayıp salatasını yapmak ya da kumpire çevirmek zaman alabilir ama kaliteli zeytinyağı, baharat ve tatlı bir soğanla şölene dönülebilir.

yine de bazen dışarıda yemek zorunda kalıyorum, hem cüzdanıma hem de mideme dokunuyor.

sadece bana mı tuhaf geliyor, bir hamburger 450 et döner 600 çiğ köfte bile 150 yazan yerler var. isteğim şeyi yiyebiliyorum ama kendimi keriz gibi hissediyorum bu paraları verince. restoranlar kudurmuş gibi adeta maliyet hesabı yapınca bire dört beş koyuyorlar, bu insanlarda ahlak sorunu var

bir yazar arkadaş trendyol yemeksepeti gibi s.kko uygulamaların yemek fiyatlarını şişirdiğini yazmış kısmen katılıyorum restoranlar bu s.kko uygulamaların dışında kalınca işleri düşüyor mevcut sisteme entegre oluyor haliyle fiyatlar artıyor bir miktar fakat mekana gidip yesen bile 50 tl falan fark ediyor. kalite ve fiyat olarak baktığımızda yemeğini mekanda yesen bile yine öpülen vatandaş oluyor sadece köküne kadar yaslamıyorlar

fiyatlar astronomik düzeyde. kullanılan et, yağ gibi temel malzemelerin kalitesi ve kullanıldığı oran berbat o yüzden sağlık konusunda yerlerde. eve söylesen ılık gelirse şanslısın. tat desen çoğunda vasat bile değil.

samimiyetimle söylüyorum, pandemiden beri evde boş oturmaktan dolayı oluşan can sıkıntısı hariç dışarıdan yemek söylemenin hiçbir açıklaması yok. odaklanmanız gereken mühim bir iş yoksa bu ülkenin esnafından yemek söyleyeceğine oruç tutup sadece su için daha iyi.

tanım: dünya genelinde geçerli olup ülkemizde esnafımızın şark kurnazlığı eklenince katbekat hissedilen durum.

asgari ücretle çalışan insanların dışarıda kaliteli yemek yemesini geçtim, en kötü seçenek yolları dahi kapandı. içinde 70-80 gram et olan kebap, 50 gram et içeren dönerin dahi başlangıç fiyatı 300 lira. doğru düzgün yemek sunan bir mekanda, çekirdek bir ailenin kelle başı birer dürüm, yanında birer içecek alması demek maaşın neredeyse %10'u demek.

istanbul'da aylık 50 bin lira gelir ile dahi kirada yaşayan bir ailenin ayda bir kaç kez dışarıda yemesi mümkün değil. ben bunu en son 90'lı yılların başında sabit geliri olmayan ailelerde görmüştüm ki o dönem yine iyi kötü bir fırsat eşitliği vardı. sütçü bir kaç sene para biriktirerek ev alabiliyor, köprü üstünde seyyara çıkan pazarcı bankayla uğraşmadan araba alabiliyordu. hele karı koca memur aile için öğle molasında kebap yemek, haftada bir kaç kez eve kelle başı dörder lahmacun ısmalarlamak çok sıradandı. kış aylarında işler durduğunda ırgat veya hamal değilseniz en kötü esnaf lokantasında yiyip içebiliyordunuz.

dünyanın gördüğü en büyük ekonomik krizlerden birisi olan 2001 krizinde dahi dolar bu kadar yüksek değildi. dolar kuru 1.2 milyon liraydı. sigara 900.000 tl, döner ayran kombosu 750.000 tl civarındaydı. yani 1 doların altına sigara veya yemek alabiliyordunuz. bugün ekmek 15 lira. en kaliteli, en düzgün dönerin fiyatı 2 doların altındaydı. asgari ücret ise 167.940.000 tl idi. bu maaş ile 223 adet döner alabilirdiniz. bugün en ucuz döneri dahi hesaplasanız asgari ücretle 100 adet zor alırsınız ki geçmişte kimse 50 gram döner gibi bir saçmalıkla uğraşmıyordu. 150 gram gayet standart bir orandı.

öğrencilik yıllarımda başbakanlık bursu ve part time işten kazandığım üç kuruşla kyk çekmeden, kantinden sıkıldığımızda öğle yemeklerini dışarıda yiyerek, hafta sonları dışarı çıkarak, kaçamak yaptığımız günlerde gündüz biralarıyla mutlu bir öğrencilik geçirdim. ay sonuna doğru tavuk pilava, tavuk dönere düştüğümüzde kendimizi gariban hissederdik. meğer bizimkisi krallıkmış da haberimiz yokmuş. şimdiki çocuklar sokaktan simit almaya imtina ediyor. dandik taksim barlarında dahi artık öğrenci göremiyorsunuz. beyaz yaka olmayan, kredi kartına güvenmeyen kapısından giremiyor sidik kokan mekanlara.

t; haklı beyan.

bir suser de kalkmış danimarka ile kıyaslamış, tamam kral bir sen gittin gezdin tivoli, nyhavn falan. danimarka'da saatlik en düşük ücret, toplu iş sözleşmelerine göre 110 dkk civarıdır; o 120 dkk olan hamburgere ancak buradan gidenler şaşırır, onlar değil.

ek olarak aradaki kalite farkını hesaba katmıyorum bile; aynı kalite ürünü burada çıkar, sonra bak bakalım ne kadar oluyor o ürün^*.

edit: tahmin ettiğim gibi utanıp silmiş entrysini, ben de utandırmayayım ama en azından nicki görünmeden neye istinaden bu postu girdiğimi paylaşayım;

görsel

yılların vizyoner anne özdeyişini haklı çıkartan fiyat ve porsiyonlardır.

nasıldı o özdeyiş?

"ben sana evde yaparım kızım/oğlum.
dışarıda içine ne koydukları belli değil."

vizyon desen var.
hem de fazlasıyla.