1980 yılında david collingridge tarafından teknoloji üzerine geliştirilmiş etkileyici ve düşündürücü etik ikilem. collingridge bu ikilemi şöyle ifade ediyor:

--- spoiler ---

"when change is easy, the need for it cannot be foreseen; when the need for change is apparent, change has become expensive, difficult and time consuming."

şöyle demek istiyor:

değişimin kolay olduğu bir zamanda, değişime ihtiyaç olup olmadığı öngörülemez. değişime ihtiyaç olduğu bir zamanda ise; değişim pahalı, zor ve zaman alıcıdır.

teknolojiye olan bakış açısını aktarırsam da şöyle:

teknolojinin sonuçlarını, teknoloji gelişmeden ve kullanmadan kolaylıkla öngöremeyiz; ancak teknoloji yerleştiğinde veya geliştiğinde ise değişim ve kontrol zor olacaktır.

sonuç:

önceden teknolojinin sonuçlarını öngörememiş olmamızın bir bedeli olacak maalesef...

--- spoiler ---

yani collingridge diyor ki teknoloji öyle bir ikilem yaratt ki - kibar bir dille nereden tutsak elimizde kalıyor ya da bir nevi double-edged sword ^*da denebilir ^*

collingridge ikilemi (collingridge dilemma), teknolojinin gelişmesini etkileme veya kontrol etme çabalarının çifte açmazla (double bind) karşı karşıya olduğu metodolojik bir ikilemdir:
- bilgi sorunu: teknoloji kapsamlı bir şekilde geliştirilip yaygın olarak kullanılıncaya kadar etkileri kolayca tahmin edilemez.
- güç sorunu: teknoloji yerleşik hale geldiğinde kontrol veya değişim zordur.

bu durum collingridge tarafından "değişim kolay olduğunda, ona olan ihtiyaç öngörülemez; değişim ihtiyacı açık olduğunda ise, değişim pahalı hale gelmiştir, zor ve zaman alıcıdır." şeklinde ifade edilir. başka bir deyişle, "teknoloji katlanarak (exponentially) değişir; buna karşın sosyal, ekonomik, hukuki sistemler göreceli yavaş ve kademeli olarak değişir".

bu fikir, aston üniversitesi teknoloji politikası birimi'nden david collingridge tarafından 1980 tarihli the social control of technology kitabında ortaya atıldı. ikilem, teknoloji değerlendirme tartışmalarında temel bir referans noktasıdır.

collingridge ikilemi günümüzde yapay zeka (artificial intelligence) ile bulut bilişimin (cloud computing) zemin hazırladığı ve geliştiricilerin yeni teknolojiyi hızla kullanıma sunduğu bir dünyada açık bir şekilde kendini gösteriyor. yapay zeka, bulut veya benzeri yeni teknolojileri, teknolojinin gelişim hızını yavaşlatmadan yönetmek, karar vericilerin, hükümetlerin ve kuruluşların karşı karşıya olduğu büyük bir zorluktur.

kaynak: https://en.m.wikipedia.org/…ki/collingridge_dilemma