israil devleti'nin hakimi olmayan koyu bir din. efenim devlet dediginiz hede sizin o projeksiyonda gordugunuz hukumetlerin cok otesine gider. israil, dinle pek de alakasi olmayan insanlar tarafindan yonetilmektedir. devlet yonetimi denilince, turkiye icin konusursak, muhtarindan valisine bircok burokratin da icine dahil oldugu yonetim gelir akla.
israil bir yahudi devleti olarak degil, yahudiler icin bir devlet olarak kuruldu. aradaki fark cok ince ve de cok manidar. zira israil'in kurucu tayfasi reformist yahudiler. adamlarin sabatla zerre alakasi yok ayol.
keza, ortodoks yahudiler ile alakasi kimi belgeseller mevcut. bunlarin birinde bu yahudi hahambasi midir ne boksa onu cumhuriyet bassavciligi benzeri bir adliyeye goturuyorlardi gezintiye. heryerde yahudi tarihinden betimlemeler, kabartmalar, heykeller. bunlari goren ortodoks yahudi diyordu ki "bi simgeleri insaa ediyorlar ancak tanrinin istegine gore yasamiyorlar" diyordu.
cok farkli degil ortodoks yahudiler diger kokten dinci gruplardan. bir tanri var mutlak guc sahibi, koydugu kurallar var sorgulanamayan. herkes o kurallara uymak zorunda, uymayanin katli ise pek de insanlik sucu degil. zira, din bu!