latince. "zeytin bütün ağaçların ilkidir" anlamında zeytin yağı şirketlerinin dünya çapında kullandıkları slogan.

böyle bir slogan var mıdır bilmiyorum ama, zeytin gerçekten de tarihsel ve kültürel manada her zaman değerli ve derin anlamlı kabul edilmiştir.
ancak slogana baktığımız zaman bir gramer yanlışı var gibi görünse de hemen yargıda bulunmamalıyız. zira zeytin manasına gelen "oleum,-i" ismini, primus,a,um sıfatıyla beraber kullandığımız vakit, bir de bu ikisini to be (esse) fiiliyle birbirine bağladığımız zaman; niye tekil olan "est" kullanıldığına dair şöyle bir bilgi aktarımında bulunayım; zeytin tamam neutrum bir isimdir, ancak türkçede "zeytin ağacı" manasını veren isim "olea,-ae" şeklinde dişi haldedir. yani başlıktaki ifade doğrudur. (neutrum pluralis nominativus ile feminum singularis nominativus arasındaki aynılık durumudur burada kafa karıştıran.) ayrıca http://la.wikipedia.org/wiki/olea adresinde de görülebileceği gibi "olea est arbor" şeklinde bir açıklama yapılmış. yani "zeytin ağacıdır/bu zeytin ağacıdır." gibi bir şey. aslında tam türkçesi; "zeytin ağacı bir ağaçtır." olmalı ancak, çok manasız durmakta görüldüğü gibi.

tarihte zeytinin yolculuğuna bakarsak; latincede zeytingiller manasına gelen oleaceae familyasına ait olduğunu belirtelim, hatta bu aileye ismini verdiğini. yunan mitolojisinde, athena 'nın insanlığa hediyesidir. ayrıca hiristiyanlık dönemiyle birlikte barışın da simgesi olmuştur zeytin dalı. ayrıca nuh peygamber 'in, tufan'dan sonra gördüğü ilk üründür zeytin. yine kuran'da tin suresi, 1 "incire ve zeytine andolsun" şeklindedir. yani başlıktaki ifade sadece biçimsel değil, ufak bir tarih ve kültür yolculuğuyla da anlaşılabileceği gibi; içerdiği mana bakımından da gayet yerindedir.

zeytin ağacını onurlandıracak bir iltiması yansıtan ve ona diğer tüm ağaçlar arasında öncelik tanıyan bir motto: ''zeytin bütün ağaçların ilkidir...''

''efsaneye göre havva ile birlikte yasak meyveyi yiyerek cennetten kovulan adem, 930 yaşındayken öleceğini hisseder ve tanrı’dan kendisini ve tüm insanlığı bağışlamasını dilemeye karar verir.

bu konuda oğlu şit’i (şit: kuran’da ismi geçmeyen peygamberlerden biridir. adem’den sonra dünyaya gönderilen ikinci, dünyada doğan ilk peygamberdir. yahudi, hristiyan ve islam inancına göre adem peygamberin üçüncü oğludur. kabil’in habil’i öldürmesinden 5 yıl sonra doğmuştur. diğer kardeşlerinin aksine şit ikiz olarak değil, tek başına doğmuştur. şit'in bir ismi de şis'tir. şis, ibranice allah’ın hibesi anlamına gelmektedir.) görevlendirir ve onu cennet bahçesine gönderir.

bahçenin bekçiliğini yapan melek şit’in duası üzerine iyi kötü ağacı'ndan aldığı üç tohumu ona verir ve babasını gömmeden önce tohumları onun ağzına koyması gerektiğini söyler.

adem kısa bir süre sonra ölür ve tabor dağı (tabor dağı: israil'in kuzeyinde, eskiden galile olarak anılan ülkede yer alan bir dağ) yakınındaki hebron vadisi’ne gömülür.

adem’in gömüldüğü yerde yeşeren üç ağaç zeytin, sedir ve servi’dir. tanrı ve insan arasında barış sağlanmıştır. zeytin ağacının yetiştirilmesi ve bakımı oldukça zordur.

ama zeytin ağacı, insanoğlunun bu tabor dağı emeğinin karşılığını cömertliğiyle öder.^*''

ve güzel bir yunan mitolojisi daha:

'' yunanistan'ın güneyindeki küçük yarımadaya isim verilecekti. zeka tanrıçası athena, şehri kuranlara akıl ve zekayı kendisinin verdiğini ve bunun için kendi isminin verilmesini istiyordu. deniz tanrısı poseidon ise mısır'dan gelen deniz yolu olmasaydı şehrin kurulamayacağını iddia ederek, kendi isminin verilmesinden yanaydı. poseidon ve athena anlaşamayınca, baş tanrı zeus işe karıştı ve '' ikinizden hanginiz insanlığa elverişli ve faydalı bir iş yaparsa, bu şehre onun adı verilsin...'' dedi.

tüm tanrıların bulunduğu bir müsabakada poseidon, üç dişli yabası ile deniz kıyısındaki bir kayaya hızlıca vurdu ve oradan vahşi bir at çıktı, kişneyerek gitti.

sıra athena'ya geldiğinde o, yaldızlı mızrağını yavaşça yere dokundurdu; ordan dalları olgun meyvalarla dolu, gümüş yapraklı , güzel bir zeytin ağacı çıktı ve dalları barışın sembolü oldu.

tanrılar savaş meydanlarında harp arabalarını çekecek bir at yerine faydalı bir zeytin ağacını, barışı da temsil etmesi dolayısıyla alkışladılar ve şehre athena (bkz: atina) ismini verdiler. ''