iş güvenliğine bakışta 19 . yüzyıl mantalitesini uzun ve sıkıcı biçimde anlatma pesinde olan yarı makale yarı trolleme.

kendi mantığı içinde bile değerlendirseniz, alınmayan güvenlik önlemlerinin maliyetinin iş yerinde yaşanacak ölümler sonrası işçi bulma ve eğitme masraflarından az olacak kabulunü içeriyor.

liberallerin mal olduğu, söz konusu fikirlerin de malca olduğu gerçeğini göz önünde bulundurursak kendi içinde tutarlı bir bakıştır.

liberalizm'in ne olduğundan bihaber, ilgi orospusu bir troll atmığı. gerçi yoldan geçen 10 kişiye "sosyal devlet nedir?" diye sorsan onlar bile haberlerden ordan burdan duyduklarını harmanlayıp uydururlar.

türkiye'yi sosyal devlet sanan var amk daha ötesi var mı? adam maaşından kesilenin dışında dolaylı vergilerle beraber %50'ye yakın vergi veriyor, sağlık sigortasını ödedikten sonra doktoruna ayrı ilacına ayrı katılım parası ödüyor ama hala sosyal devlette sanıyor kendini.

(bkz: oo laissez faire alırım bir dal)

amınakoyim duyan da o liberalizmin doruğunu yaşayan ülkelerde adamlar iki yılda optimuma ulaştı sanacak.

evet vergiler fahiş, cezalar oyuncak ama kimsenin de bir uyuşmazlık çıktığında cebri gücüne (mesela alacağınızı tahsil edemediğinizde ya da birisi sizi yaraladığında) başvurduğunuz mekanizmanın taşıma suyu ile dönmesini beklemesin. devletin en temel işlevlerini yerine getirebilmek için vergilere ihtiyacı vardır. bunun %300'lere varması ne kadar saçma ise hiç alınmaması gerektiğini iddia etmek de o kadar saçmadır.

bunun haricinde cezalardan bahsedilmiş, genel anlamıyla regülasyonlara çatılmış. ekonomik ilerleyiş bir süreçtir ve böylesi güçlü süreçler denge ve fren mekanizmalarına ihtiyaç duyar. kendi başına bırakılan kapitalistlerin neler yapabileceğini klasik liberalizmin en ateşli çağlarında herkes gördü. öyle çin'de falan da değil, ingiltere'de -hani o müthiş modern ve demokratik avrupa ülkesinde- bugün hala yaşayan bazı insanların doğduğu yıllarda sayısız çocuk işçi çalıştırılıyordu.

böylesi kapsamlı bir olguya (ekonomiye) tek persfektiften bakmak, bakamamak demektir. iktisadi hayat maliyet-kar, arz-talep dengelerinden ibaret değildir. bir de sınıf savaşı vardır, insan hakları vardır.

görece mikro boyutta, liberal ekonominin dünyasındaki değişkenlerin yanında; ne yaparsanız yapın ceteris paribus büyünüzle yok edemeyeceğiniz görece makro değişkenler vardır. mesela liberal burjuva demokrasisi ile sosyalist demokrasinin diyalektiği gibi.

bu diyalektik, kapitalistleri regülasyon yapmaya zorlayan ilişkidir.

yo hayır, ateşli bir komünist değilim. bir o kadar da pembe gözlüklü bir liberal değilim. sosyal-demokrat? hayır. sadece olaya olması gerektiği gibi objektif olarak bakan bir gözlemciyim.

edit: ilk paragrafa "sanacak" sözcüğü eklendi, atlanmış.

simülasyon, ekstrapolasyon. neyin simulasyonu, hangi doğrunun ekstrapolasyonu diye sorarsanız:

sözlüğün "aşırı gerçekçi yarrako liberalleri" diye tasnif edebileceğimiz (ve hatta tasnif işleminden hemen sonra gönül rahatlığıyla suratlarının ortasına sıçabileceğimiz) çakal sürüsü gibi gezen hıyar ağalarının simülasyonu, ekstrapolasyonu. (ki aralarından denyolukta daha ileri gideni soma katliamından hemen birkaç saat sonra, kendi haysiyetsizliğinden ve itoğluitliğinden bile beklenmeyecek bir alçaklık içinde ve dahi yediği bokun kendi çapını aştığının da gayet tabi farkında olaraktan, ve bu farkında olmaklıktan ötürü, çekine çekine, sine sine, o kıt kelamının elverdiği ölçüde yavşakça ve korkakça ve alçakça bir şekilde, bir zayıf ima ile (tıpkı elinize yapışıp kalan ve kütlenin ataletinden faydalanarak bir fiske marifetiyle defedemediğiniz küçüklükte yapışkan, ısrarkeş, mikrop dolu bir sümük birimi gibi, evet) çernobil'i örnek gösterip "bunlar sosyalizmde de oluyor yeaaa hiç konuşmayın" demeye getirmişti. hatırlayanlarınız muhakkak vardır.)

işbu simülasyonda gösterilmek istenen, sevgili kardeşlerim, yahut benim gördüğüm; gerizekalı sözlük liberallerinin o ham, kıt ve yavan düşünüş şekillerinin, o dünyamıza cerahatli siğiller gibi açtıkları ağzını siktiğimin ağızlarından dökülen nobranlığı da elbet toyluğuna dahil, cahil, alçak ve pısırık fikirlerinin ola ki olgunlaşıp gelişse varıp varabileceği en yüksek mertebedir.

o mertebenin adı hayekçiliktir (böyle bir kavram yok demeye gelen ilk hıyara türlü türlü süprizim olacak)

hayekçilik modern liberalizmin esansıdır.

çünkü neoliberal iktisadi düzenin açılımlarını ilk açık eden
evirip çevirmeden,
eğip bükmeden,
ıvırıp kıvırmadan
anlatarak okkanın altına giren o'dur.

serbest piyasanın kıyıcılığına, insaniyetten kopukluğuna ("darılmaca gücenmece yok" gibisinden en bir salak epigrafla da sunsa) kılıf uydurmaya çalışmayan ilk liberaldir, neoliberal fikriyatın (teknik olarak) en dürüst "düşünür"üdür.

bu yüzden hayek liberalizmin en büyük düşünürü, çağdaş liberallerin en büyüğüdür.

bunlarla beraber, hayek alçağın, itoğluitin biridir. (saat ücretiyle yaverlik ettiği pinochet nam itten bile daha ittir.)

o yüzden, durağan zamanlarda ("barış zamanlarında") hangi veçhe ile, hangi insani suretle karşınıza çıkarsa çıksın, "kriz dönemlerinde" (aynen soma katliamı'ndan sonra da tanık olduğumuz gibi) liberallerin makyajları pul pul dökülür, içlerinde taşıdıkları hayek'in taşşak kokusundan mamül esansı açık ederler.

ederler etmesine, ama karşımıza öyle esvabı, tolgası, kargısıyla, serpilip genç kız olmuş halde zeus'un kafasından çıkan athena gibi bütün ve gelişkin, kuramıyla söylemiyle tam bir hayek de çıkamaz. tanık olduğumuz daha ziyade, mülkiyetin hırsızlık olduğunu düşünen arkadaşına "iyi bir ders vermek" için cüzdanını çalmak gibi stv dedesine yaraşır hisseli kıssalara bel bağlayan, masum üniversite hazırlık liberalinin kafasından çıkması beklenen athena'dır. (korku filminde vıcık vıcık yerlerde sürünen korkunçlu canavarlı bir o kadar da zavallı ceninleri falan düşünün)

---

bu noktada, blockperceptionın makalesi, gerizekalı sözlük liberalinin şu anda çekinmeden dile getirdiği ham fikirlerinin doğrultusu hiç değiştirilmeden fersah fersah ileri taşınması ve geliştirilmesi halinde elde edilebilecek "olgun" liberal düşüncenin neye benzeyebileceğine bir numune teşkil etmesi bakımından değerlidir. yukarda sözü edilen yaratık cenininin büyümüş halidir. tıpkı maymunları eğiten monolith gibi, eğer bu kaynaktan faydalanmayı bilirlerse kendilerine geçilmiş bir kıyak olarak da yorumlanabilir.

liberal bakis falan degil ergen sacmaligidir. ayn rand okuyan her dingil kendini liberal zannediyor zaten.

sene olmus 2014, kapi gibi kapitalizm tarihi onumuzde duruyor, hala adamlar cikip diyor ki "ama siz de serbest piyasayi bi kendi haline biraksaniz o toparlayacak durumu". lan hadi ona tamam dedik, kitaplardan oyle ogreniyorsunuz bir sekilde de, insan icinde yasadigi dunyanin da mi hic farkinda olmaz? farkinda olan insan, "madene geri inerim, kredi borcum var" diyen madenciyi haberlerde izlemis olan insan su cumleyi nasil kurar?

"çünkü insanlar, istedikleri ürünü (sonsuz sayıda gereksiz prosedürü atlattıktan sonra) üretebilecek bir işletme açma hakkına sahip oldukları gibi, şu ya da bu ürünü üreten, şu ya da bu iş yerinde çalışmayı seçme hakkına da sahiptirler."

allah akil fikir izan versin size, muhafazakar demokratlarimiz siyasal islamcilarimiz yetmiyordu, bi de nur topu gibi amerikan cumhuriyetcilerinin agzindan konusan liberallerimiz olmus. yani komunistlere salliyoruz serbest piyasa ekonomisine eklemlenmeden var olabilecegimizi saniyorlar, hayal dunyalari baya genis diye de, liberallerimizin kafasi daha da guzel anasini satayim.

100 işçi alımı için 1000 kişi iş başvurusunda bulunuyor, biz de hala kalkmış özgür bırakılsın tesisler, işçi zaten hesabını yapar ve çalışacağı yeri seçer gibi fikirlere kapılıyoruz. çoğu firma işçiyi insan gibi görmüyor bunu bir idrak edip sonra çözümler üretmeye girişmeliyiz.

(bkz: ölürse kader ölmezse keder)

ekonomi okuyayım derken, diğer ilimleri ıskalamış yazar başlığıdır. kağıt üzerinde kar maksimizasyonu yapacağına; insan haklarına ilişkin metinler okuyup bilgilenmesi gerekmektedir. (bkz: çok cahilsin keşke ölsen)