japonya'nın osaka kentinde düzenlenen expo 2025 fuarına tüm dünyadan yaklaşık 30 milyon tekil ziyaretçinin gelmesi öngörülüyor.

bilmeyenler için kısaca expo'nun ne olduğunu özetlemek gerekirse;

devletlerin gelecek vizyonlarını, teknolojilerini, kültürlerini ve en önemlisi kendi simgelerini tüm dünyaya sunduğu, 5 yılda bir düzenlenen bu büyük organizasyon, yalnızca bir fuar değil; aynı zamanda uluslararası düzlemde ülkelerin gelecek vizyonlarını ve kültürel kimliklerini mekânsal araçlarla ifade ettiği bir “soft power” arenasıdır. önemini basitçe ifade etmek için bir örnek vermek gerekirse; paris eiffel kulesi 1889'da düzenlenen expo etkinliği için inşa edilmiştir ve paris'i turizm anlamında bugünlere taşımıştır.

bu bağlamda, türkiye’nin expo 2025 için hazırladığı pavyon ve temsil ettiği vizyonu eleştirel gözle değerlendirmemiz kaçınılmazdır. türkiye pavyonunun tasarımı ve inşası, pollmark corporation isimli bir firmaya verilmiş durumda. firma, kendi web sitesinde yayınladığı işlerine bakıldığında, bugüne dek mimarlık ya da kamusal tasarım alanında bilinen bir geçmişe sahip olmamakla birlikte, doğrudan ak parti'nin siyasi organizasyonlarında sahne kurulumu ve miting stratejileri gibi hizmetler veriyor. resmi web sitesinde yer alan referanslar da mimari ya da kültürel üretim alanında herhangi bir yetkinliğe işaret etmiyor.

ortaya çıkan sonuç ve vizyon da bu doğrultuda oluyor elbette. tüm devletler dünya çapında tanınan mimarlarını ve tasarımcılarını bu önemli organizasyonda görevlendirip ses getiren eserler üretirken, bizim devletimiz bir siyasi partimizin mitinglerinin sahne kurulumu ve organizasyonlarını yapan, mimarlık ve tasarım dünyasıyla hiçbir ilişiği olmayan liyakatsız bir firmaya bu işi veriyor. ortaya çıkan mekansal karşılık ise elbette vasatı dahi aşamıyor.

2025 itibariyle ülkece geldiğimiz içler acısı duruma baktığımızda, türkiye cumhuriyetinin vizyonunu bu uluslararası organizasyonda bundan daha iyi yansıtamazdık sanırım. yazık.

aşağıdaki linkten hem türkiye pavyonunu hem de diğer devletlerin işlerini inceleyebilirsiniz.
https://www.arkitera.com/…2025-osakadaki-pavyonlar/

diğer ülkelerin pavyonlarda bir hafiflik hissedilirken türkiye pavyonu 1984'ten fırlama olmuş.

japonya'nın tarihten gelen görsel sanatlara olan hakimiyetini/yatkınlığı ve kendine haslığını buram buram gösterdiği bir expo olarak tarihe geçecek. fuar alanını çevreleyen "devasa yüzüğün" hem japon bayrağına atıfta bulunuyor olması, hem de japonların en iyi oldukları ahşap tekniğiyle inşa edilmiş olması, organizasyon üzerinde gerçekten kafa patlattıklarının bir işareti. böyle devasa etkinliklerin en büyük problemlerinden biri etkinlik bittikten sonra inşa edilen çevrenin/binaların ne olarak kullanılacağı sorunu, ki buna tarihlerinde zaten mevcut olan bir know-howla yanıt vermiş olmaları çok etkileyici: sökülüp takılabilir ahşap konstrüksiyon. madem gündelik yaşama entegrasyonunun sağlanması güç, biz de söker başka bir yerde tekrar kullanırız demişler. fikir muazzam. bu ahşap konstrüksiyonun aynı zamanda güneşten koruyucu bir vazife görüyor olması da güzel bir detay. görsel olarak da oldukça etkileyici. bir mimar olarak konseptine tam not verdim.

türkiye’nin heyday of civilizations söylemiyle katıldığı ve pavilyondaki tüm tasarım anlayışını bu kavram üzerinden inşa ettiği expo olmuş. ziyaret edenler için zengin anadolu medeniyetine tanıklık etmek, bu medeniyetlerin ortaya çıkardığı kültürel ve yerel değerleri görmek mümkün.
özellikle gastoronomik açıdan japon ve yabancı misafirlerin çok sık ziyaret ettiği bir alan olmuş.
ertuğrul fırkateyni ve sanal soru cevap bölümleri gezilip ülke hakkında yakından bilgi alınabilecek bir pavilyon olmuş.

berbat bir tasarım ile katıldığımız expo. tasarım bile denmeyebilir. gördüğümde utandım.