bartolomeo georgieviz’in 1555 yılında yazdığı de turcarum moribus epitome kitabında geçendir. türkçe'nin o yıllarda latin alfabeleriyle yazılmış hali bir hayli şaşırtıcı. yoldaşım kelimesini gioldassum diye yazmışlar mesela.

ufaktan açıklayayım, o dönemde bir türk ve hristiyan arasında geçen bir diyalog var resimlerde. başlığı turco olanlar türkün söyledikleri, christian olanlar da hristiyanın söyledikleri. eğik yazıyla yazanlar türkçe, altta da çevirileri bulunmakta.

foto1

foto2

de turcarum moribus epitome

bu da benzer diyalogların bulunduğu bir başka kitap .

http://www.tarihikadim.com/…17/06/10/turkcenin-500/ detaylıca anlatılan olaydır.

--- spoiler ---

1526 tarihinde, mohaç savaşı'na kaybeden tarafta katılan hırvat bartholomeo georgieuiz savaşta osmanlılar'a esir düştü. tam 11 yıl esir olarak kaldıktan sonra esaretten kurtuldu. yaşadığı tecrübeleri dindaşlarına da anlatmak isteyen bartholomeo türkler hakkında bir eser yazdı; de turcarum morıbus (türklerin davranışları hakkında). eserinde türklerle ilgili birldiği her şeyi anlattı. elbette dilleri hakkında da bilgiler ve örnekler vermeyi unutmadı. öyle ki verdiği örnekler -muhtemelen farkında olmadan- türkçe'nin latin harfleri bilinen ilk yazılışıydı.
--- spoiler ---

içinde ilginç diyaloglar da geçiyor.

örnek:

handa gidertsen bre giaur ?
responsıo
chrifiani - stambola giderum tsultanum.
turca - ne issum var bu memleketten?
christianus - bezergenlik ederum, affendi, maslahatom var anadolda.
-------------------------------------------------------------
nereye gidersin bre gavur?
yanıt
hristiyan - istanbul'a giderim sultanım.
türk - ne işin var bu memlekette?
hristiyan - bezirganlık yaparım, efendi, maslahatım var anadolu'da.

edit: link.

(bkz: işte bana bunlarla gelin)

(bkz: öğrenildiğinde ufku iki katına çıkaran şeyler)

"handa gidersen bre gavur?" kısmıyla yarmıştır.

baya iyi, şaşkınlık verici bir metin.

"ioch, ialanuz gheldum." (yok yalnız geldim) diyor gavur arkadaşımız sonrasında da.

mükemmel ya.

bu sefer okuduk, dede.

dedelerimizin mezarlarını okuyamıyoruz diyenlere gösterilmesi gereken türkçe.

şaka bir yana, okuyunca sanki geçmişe gitmişim de öyle okuyorum hissi verdi bana. çok heyecan verici bir şey.

şu an resmen bir aydınlanma yaşadım, gece gece mutlu oldum. teşekkürler yazar :)

daha çok laz ile yabancılar arasında geçen diyalog gibi. belki turco, temel'dur da...

uzun zamandır hasrettik böyle şeylere dedirten konu başlığı. spordan siyasetten bıktık artık. bilimle, araştırmayla uğraşan insanları görmek umut verici. teşekkür ederiz. konu ve kitap halkında biraz daha bizleri aydınlatırsa tadından yenmez.

kitabın ismi de turcarum moribus epitome olup türkçe diyaloglar latin alfabesinde rahatlıkla anlaşılabilmektedir.