yunanlarin kullandiklari sahis isimleri genelde tarihi ve dini köklere gönderme yapar. diger kültürlerde de görülen bu secicilik, aslen modern görünümünün ardindaki ortodoks geleneklerine sikica bagli yunanlarda özellikle belirgindir.

18 yy. ortasi ve 19 yy. basinda en hareketli dönemlerini yasayan yunan aydinlanmasi/milliyetciligi sonunda, daha cok kutsal kitaba ve bizans köklerine atiflar yapan isimlerin yanisira, eski yunan ile yeniden kurmak istedikleri baglari kanitlamak ve hatirlatmak istercesine, o dönemin ünlü kisilerinin isimleri de üzerindeki tozlar üflenerek kullanilmaya baslanmistir. periklis (eski yunanca perikles), sokratis (eski yunanca sokrates), aristothelis (eski yunanca aristotheles) ve themistoklis (eski yunanca themistokles) isimleri bu duruma en iyi örneklerdendir. yüzyillarca kullanilmamis ya da belki idealist bir kac kisi tarafindan kullanilmis bu tarihi kisiliklerin adlari, 19. yy. sonrasinda bir cok yunanlinin tekrar ismi olmus ve bu moda özellikle anadoludaki rumlar arasinda cok tutulmustur.
yunanlar tarafindan siklikla kullanilan isimlerin kisaltilmis halleri ise, söyleyis kolayligi bakimindan, cogu zaman asillarinin yerlerini alir. örnegin:

erkek isimleri:

aleksandros=alekos
ioannis=yannis
nikolaos=nikos
emmanuil=manolis
konstantinos=kostas
sokratis=takis

kadin isimleri

angeliki=kula
artemis=mitsa
eleni=lena
ekaterini=katerina/katia
irini=rena
ionanna=yiana
gibi...

aklima gelen bir kac ornegi de ben yazayim:

dimosthenis - dimos
theodoros - thodoris
theodora - dora
konstantina - dina
paraskevi - pari
efrosini - fros (bu tuhaf bence, ama duydum bir iki kiside)
franceska - ceska (bu da cska'yi hatirlatiyor dogrusu)
evdhokia - kia
aspasia - sia
despina - nuli (bu nuli bir cok isme kisaltma olabiliyor, sebebi de su: despina, bir sevgi eki alarak despinula ya da despinuli oluyor, sonra da ya nula ya da nuli olarak kisaltma isim seklinde kullaniliyor. ariadni ismi de bu sekli alabilir: ariadnuli - nuli)
thomas - makis
mihalis - mihi (bunu cok sik duymadim. zaten mihalis de mihail'in daha yaygin kullanimi gibi, kimliklerde bu kisilerin ismi hep mihail diye yaziliyor)
panayotis - panos ya da notis
panayota - genelde yota, ama tina kadar alakasiz kisaltmaya da denk geldim.
maria - mara (direk mara ismini kullanan da var, ama vaftizleri herhalde maria diye oluyordur)
athina - nana
diamantha - anda
theofanis - fanis
yerasimos - yero

bunun disinda -os ile biten erkek isimlerinin kisiyle konusurken -e son ekine donustugunu (alexandros - alexandre), -is ile bitenlerde ise s'nin dustugunu bilmeniz gerek (panayotis - panayoti). kadin isimleri degismiyor.

yunancada isim kısaltma (belli istisnalar dışında) bir nevi tek yönlü hash fonksiyonu^* gibi çalışmaktadır: farklı isimler aynı kısaltmaları üretebilmektedir.
dolayısıyla yeni tanışan yunanlılar arasında "eğlenceli" bir oyun kısaltmanın hangi isimden türediğini tahmin etme sürecidir, muhabbet açar, tanışma sürecinin kasıntısını kırar.

alexios-alexis

rodos'a motor i$leten bi eleman var, panathinaikos isminde, pao diyolar ekseriyetle.. (yerse)
yalniz gogocu bi eleman olmasi münasebetiyle, rodos diye yola cikip gökçeada'da biten yolculuklar duydum.. (inandiricilik katmak icin)

penelopi - popi

hemen hemen en yayginlarindan birini nasil unutmusum, sasirdim kendime:

dimitrios - dimitris - mitsos, mimis

bir kac tane daha (postanede sira beklerken aklima geldi):
elisavet - eli, lisa, nadiren veta
evangelia - vana, eva
dimitra - mima
anastasios - tasos
evgenia - ceni
athanasios - thanasis - thanos
efthimia ve efimia - efi
akakios - kaki
alkiviadis - alkis
katerina - keti (berbat)
hrisoula - hrisa, sula
kaliopi - peppi
malamati - matina
efsevia - sevi
elpida - eli
haralambia - hara
kyriaki - kitsa
nikoleta ve androniki - niki
penelopi - peni
theoharis - harula
stamatis - matina, matia
sumela - melina (bkz: sumela manastiri)

polixeni - xenia

athanasia - nasia ya da nasis

birkac ornek daha.
evangelis - lakis
zafeira - roula (ancak farkli kisaltmalari da olabilir)
evmorfia - morfo