üretici fiyat endeksinin yüksek çıkması nedeniyle ürünlere indirim yapılmasının zor olmasıdır.
(bkz:
üfe)
esnafın temel sorunu olan vasıfsızlığın ortaya çıkardığı problem. kalitesiz bir insanın fırsatçı ve çakal olması onun açısından doğru bir evrimsel stratejidir.
devletten başlayan en yeni doğmuş biretine kadar olan çakallar zincirinin bir halkası olan çakal esnafımıza haksızlık etmeyin. çakal çakala seninki benden çakal demiş.
memleketin çoğu yerinde geçerli olan gerçektir...
bunu yeni farkına varıyor olamazsınız...
hele bir turist görsünler o zaman görün çakallığı...
daha 2 hafta önce, kombim arızalı olduğu için doğalgaz sayacına bırakılan magnetteki adamları aradım. arızalı kombi için 2 gün sonra eve geldiler, kombiyi bırak sökmeyi, açıp kapatmadan 2 düğmesiyle oynayıp sorunumu dinlediler, "bunun genleşme tankının ve göstergenin değişmesi lazım, 550 tl" dediler.
mal sahibi bana yetki vermişti, kiradan düşecektim ama kıllandım. "mal sahibine sormam lazım" dedim ve gönderdim adamları.
hemen başka bir ustayı aradım. geldi, tanka hava bastı, yaklaşık 10-12 yıldır bakımı yapılmıyormuş bakımını yaptı, iyice temizledi. bakımı yaparken de "bazıları parça değiştireceğim ayağına kombinizi alıyorlar, benim yaptığım işi yapıp, parça falan da değiştirmeyip 600-700 tl alıyorlar" dedi. kendisi 100 tl aldı. 3 haftadır tık demedi kombi.
birinin 550 tl istediği işi bir diğeri 100 tl ye yapıyor.
maalesef ülkemizde çokca vardır bu esnaf tiplerinden.
döviz yükseldiğinde olması gerekenden çok daha fazla zam yapan fırsatçılar oldu mu, tabi ki oldu. hem de sayısı azımsanmayacak kadar.
yalnız şöyle bir durum var, "dolar düşüyor, neden indirim yapılmıyor" diyen arkadaşlar, ürün tipine göre tabi ki değişir ama bir çok mağazanın elinde yüksek döviz maliyetli ithalattan kalan ürünler olduğunu da unutmasınlar. döviz düşer düşmez maalesef fiyatlar anında aşağı çekilemiyor. eğer döviz bu seviyede seyrederse de uzun zaman sonra hala daha yüksek fiyatlara satılıyorsa ürünler, o zaman fırsatçı damgasını yapıştırın bence.
eskiden birine esnaf insandır dendiğinde o kişinin anlayışlı ve babacan olduğunu anlardık. ama artık esnaflık yapma diyoruz. yani üçün beşin peşine koşma, kimden ne koparırım diye kovalama diyoruz. düşünün artık. esnaflık nereden nereye gelmiş.
gerçekten anlayabilsem de tuhaf bulduğum bir durum var. yukarıda bir arkadaşın dediği gibi zamanında tl olarak yüksek fiyattan aldıkları için ona göre satmak istiyorlar esnaflar. evet, bu anlaşılabilir ama ayni arkadaşlar dövize zam yapıldığı anda da zammı yansıtmaktan geri durmayan, sebep olarak da adına ‘yerine koyma bedeli’ dedikleri bir olayı gösteren şahıslar. buradaki sorun ise her iki durumda da biz tüketiciye zammın yansıdığının değişmediği gerçeği. güzel esnafımız döviz yükselirken mutlak mal miktarından feragat etmek istemeyen, düşerken de mutlak tl miktarı için aynı durumu uygulayan güzide insanlar, evet.