aylardır literatür tarama yaptım, bununla da kalmadım neredeyse literatürün tamamını okudum. konuyla ilgili tartışmalara vakıfım. ne yazacağım da kafamda az çok belli fakat o word belgesini açtım ya, devamı gelmiyor arkadaş. nereden başlasam bilmiyorum. boş sayfayla bakışıp duruyoruz. tam bir şeyler yazacak gibi oluyorum, sonra tezle alakasız makaleler okumaya başlıyorum, sıkılıyorum, ekşi'ye bakıyorum, twitter, youtube derken saatler geçiyor. arada dur kahve yapayım diye kalkıyorum, o yemek yapmaya dönüşüyor, yemek yerken bir dizi açıyorum, bu bölümden sonra başlayayım diyorum, bir bölüm daha geliyor ardından... her gün uyanıp, bugün kesin yazıyorum diyorum ama günler bilgisayar başında geçen onca boş vaktime acımakla geçiyor. yüksek lisansın ders aşamasında toplasan iki tez kadar makale yazmışımdır ama şimdi yazamıyorum yahu. bunun dışında yaptığım diğer şeylerden de keyif alamaz oldum. tezi bitirmek için çok vaktim var fakat bir daha şu anki kadar boş vakit bulamayacağım için yazmam gerek.

bence biraz da yazmaya çok ara vermemden kaynaklanıyor. ders aşamasında sürekli bir şeyler yazdığım için cümleler akıp gidiyordu artık kendiliğinden. yazmaya ara vermemek lazım. ya da kendimi kandırıyorum şu an, bilemiyorum.

edit: tezi bitireli ve başarılı bir şekilde oy birliğiyle yüksek lisanstan mezun olalı baya oldu. yakında tezim kitap olarak basılacak. yazılıyor arkadaşlar. burayı okuyup da moralinizi bozmayın. o tez bitecek ve rahatlayacaksınız. uykusuz geceleriniz gururla baktığınız bir hatıra olarak kalacak.

doktoradan yeni mezun olmuş biri olarak tecrübelerim şu şekilde;

y.lisans yaparken literatürü yalayıp yuttuktan sonra deneysel çalışma öncesi tezde bulunacak ana başlıkları alt alta yazarak danışmanıma gitmiştim. önüne listeyi koydum hangi başlık altında hangi konudan bahsedeceğimi anlattım, ikna olmuştu. deneysel çalışmalar devam ederken arayı soğutmadan yazmaya başladım. deneysel çalışma bitip de elime sonuçları aldığımda tezde son iki başlık kalmıştır; sonuçların değerlendirilmesi ve sonuç ve öneriler kısmı. onu da tamamladıktan sornra temiz bir jüri savunması ile bitirmiştim.

doktora ise çok sıkıntılı geçti. 1,5 senede ders ve yeterliliği verdim ancak danışmanım ile çalışma konusu hakkında anlaşmazlığa düştük. kendi uzmanlık alanı olmayan bir konuda çalışmamı istiyordu. tez önerisi yaptık ancak içime sinmeyen şeyler vardı ve nitekim bu şartlar altında çalışamayacağımı anladım. çünkü bu yola tek başıma çıkmak istemiyordum. tez önerisinden sonra yani doktorada 2. yılım itibariyle koca 1,5 sene boyunca hiç bir şey yapamadım. motivasyonum yerlerdeydi. alkol problemim başladı, neredeyse ayık gezmiyordum. sonra bir şekilde arkadaşlarım sayesinde toparladım, psikolojim daha iyiydi ve ayık gezince doktorayı bitirmeye karar verdim. sağlam bir 2 aylık çalışma ile kendime bir konu belirledim ve hocanın yanına gittim. 1,5 sene boyunca defalarca arayıp çağırmıştı ve gitmemiştim. konuyu söyledim, bu konu da uzmanlık alanı değildi, neyi nasıl ve neden yapacağımızı anlattım. tavırlı bir şekilde nasıl yaparsan yap dedi. bu da ayrı bir motivasyon kaynağı oldu. bu konuşmadan sonra hummalı bir çalışma ile 3 tez izleme yaptık ve savunma kararı verildi. geçtiğimiz hafta da savunmada oy birliği ile doktorayı bitirdim. dekan beyin cübbe giydirmesi ile kişisel tatmin seviyem zirvedeydi. (bkz: orgazmdan daha zevkli anlar) bu süreçte yine kendime yazılacak konu başlıklarını belirledim. literatürü yabancı kaynaklardan araştırırken alanımla ilgili bir çok tez okudum ve neyi nereye yazacağımı bu şekilde belirledim. deneysel çalışma devam ederken sürekli yazdım, tez izleme komitesinde de 6 ayda bir hazırlık yapmanız lazım zaten, o bilgileri de derleyip düzenleyince tez ortaya çıktı.

bu süreçte şunu öğrendim ki, kesinlikle çok fazla yayın ve tez okumalısınız, alana hakimiyet şart. bir diğer ve bence en önemlisi ise araya zaman sokmayacaksınız. tezi yazmaya başladığınız andan itibaren hayatla ilişiğinizi kesip bitene kadar başından kalkmayacaksınız. çünkü araya bir gün dahi girse dün ne yazmışım, ondan önceki gün ne yazmışım derken toparlayamıyorsunuz. son olarak da mükemmel tez diye bir şey yoktur. tezinizi her okuduğunuzda mutlaka hata ve eksik göreceksiniz. tezi yazın, bir arkadaşınıza okutun ve jüriye dağıtın.

bu yolda emek sarf eden herkese başarılar.

bir yandan günlerin hemen geçmesini istemek (tezi teslim ettikten sonra yaşayacağınız o büyük hazzı dört gözle beklemek) ama bir yandan hiçbir şey yazamamak ve her geçen günün vaktinizden çaldığı gerçeğini bilerek günlerin geçmesini istememek. gece yastığa başınızı koyduğunuzda birdenbire midenize saplanan bir ağrı, uyuyamamak, hiçbir şey yapmadığınız için pişman olmak, suçluluk duygusu. gündüz "ohooo yarın yaparım, öbür gün yaparım ne var ki, şunu şu zaman yaparım, onu o zaman yaparım yetişir" diyerek kendinizi kandırırken gece birdenbire "ama yetişmez ki ühühü, o da vardı, onu ne zaman yapacam, ya metod kısmı ühühüüüü, ama daha verileri toplamayı bitirmedim kiiii, ühühühüh, ama ama ama ühühühüh" diye ağlayarak suçluluk duygusundan uyuyamamak. iğrenç bir gece geçirdikten sonra sabah yine "ohooo daha çok var yaparım ben ne var ki" demek, ama o tezi bir türlü yazamamak..bilgisayarın başına her oturduğunuzda tez yazmaya başladıktan 5 dakika sonra bir şekilde motivasyonunuzu kaybetmek, mola vermek (çok yoruldun ya) ama o moladan bir türlü geri dönememek. kendini kandırmak için word belgesini açık tutmak, bu arada sözlüğe, bilimum forumlara vs'lere bakmak bir taraftan da word belgesinin size bakması..ama saatler geçtikten sonra "aman kapatiim artık yarına yaparım" demek, sonra gece aynı suçluluk duygusu. tez yazamamak özetle böyle bir şey.. ^*

aylar sonra gelen edit: yazılıyormuş, valla. yazdım oldu!

çalıştığınız konuya küçük sorular sorun.

cevap vermeyecektir.

bu durumun çözümü için bazı yollar önerilebilir.

*en pratik yol, her hafta tez danışmanı ile görüşülecek gibi düşünerek, haftalık ilerleme kaydedilmelidir. başka türlü tez bitmez ve adayın aklı sürekli çalışmasında kalır, kişinin az da olsa yaşam kalitesi düşer.

*unutmayın tez yazanlarda insan. sizden farklı bir özelliği yok. sadece doğru bir yol izlediklerine emin olun.

* ilgili öğrenciye emin olun danışmanı da aynı şekilde davranacaktır. öncelikli olarak tezinizle ilgilenin. en az 2-3 haftada bir kez teziniz için danışman hocanızı ziyaret edin. öğretim üyesi içinde biten her tez prestijdir. danışmanın ilgili öğrenciye daha fazla katkı sunduğu, zaman ayırdığı görülecektir. iyi ilişki kurduğunuz danışman hem sizi motive edecektir hem de kendi kendinize keyifli bir iş yapıyor şeklinde hissedeceksinizdir.

*canınız tezi yazman istemiyorsa yazmayın ama bir planınız olsun. kendinize sürekli deadline'lar koyun ve buna mutlaka uyun.

*tez konusu bulunamıyorsa, özellikle yüksek lisans tezi ise yök'ün ulusal tez merkezine girin ve oradan ilginizi çeken konulardan herhangi birini yazın. karşınıza o konu hakkında yapılmış tezler (aslında araştırma modelleri) çıkacaktır. bunlardan farklı bir model kurarak özgün bir çalışma oluşturabilirsiniz. aynı zamanda tezinizin outline'ı için daha önce yapılmış çalışmalar size rehberlik edecektir. hiçbir fikriniz yok ise danışmanınızın yaptığı araştırmalara ulaşıp anahtar kelime olarak onları kullanın. yeni araştırma modelleri oluşturun.

*konu seçiminde yine de sorun yaşanıyorsa, o alandaki süreli yayınlara bakın. son yayınlarda hangi konular çalışılıyor. mutlaka iyi bir konu çıkacaktır.

*yabancı diliniz yetersizse daha önce yapılmış konulardan model çıkarmak daha doğru olacaktır. zira üzerinde defalarca yazılmış bir konuyu farklı bir boyutta ya da değişkenlerle ilişkilendirdiğinizde o konu özgünleşecektir.

* tez danışmanı ile olan ilişkinize dikkat edin. maalesef iletişim sorunları olabilir. danışmanınızın karakterine göre davranmak, uyum sağlamak teze yabancılaşmamanızı sağlayacaktır. zira zaten zor bir süreç olan tez yazımı bir de danışmanla olan iletişim sorunlarına dönüşürse tezi bitirmek kat be kat zorlaşacaktır.

*sonuca odaklanmak en kolay motivasyon yoludur. tez bittiğinde elde edeceklerinizi düşünün ve yazmaya başlayın.

*her tezin bir olgunlaşma süreci vardır. emin olun tezler 6-7 aylık dönemde zaten yazılıyor. ancak konunun bulunması, kabul ettirilmesi, yazar tarafından okumalarla olgunlaşması belli bir süre alacaktır. bu da aşağı yukarı yüksek lisans tezi için bir yıl gibidir. yani bir yıldır tez için birşey yapmadığınızı sanarsınız ama aslında o bir yıl geçmesi gereken bir süredir. araştırmanızın kurgusunda eksiklik olmaması, konunun tüm kuramsal altyapısı ile şekillenmesi için zorunludur.

özetle, araştırma planlı bir süreçtir. gerekirse kendinize bir gantt şeması yapın ve buna mutlaka uyun.

tezinle alakasız pek çok şey ilgini çeker, okursun. o kadar çok alakasız şey okursun ki, o okuduğun şeyler arasında bağlantı kurabilir, o bağlantıları anlamlandırabilir hale gelirsin. öyle ki, okuduklarınla ilgili ufak çaplı birkaç tez bile çıkarabilirsin. ama kendi tezin bir türlü ilerlemez. zihninde geri sayım devam eder.

ne yazacağını bilmemekten, yeteri kadr iyi planlama yapılmamasından kaynaklanır.

nasıl başlayacağım diyenler için alanınız ne olursa olsun alanın, konunun tanımı ve çalışmanın konuyu ne açıdan ele alacağını söyleyen iki paragrafla başlayabilirsiniz. oyalamayın beni sınavım var.

başlayınca uzun süreli ara vermekten kaynaklanır. başka sebepler de vardır; danışman hoca sıkıntılıdır, sağlık problemleri vardır, yeterince benimsenmeyen bir alanda çalışılıyordur vesaire.

başladıktan sonra ufak düzeltmeler tabii ki olacaktır. hatta yarısında bırakıp başka konuda çalışmaya başlayanlar da var. literatür taraması da çok büyütülecek bir şey değil ama okurken sürekli notlar alınmalı, akla gelen fikirler kesinlikle kaydedilmelidir.

tez yazmak için bir fikir ve hevesli olmak gerekiyor. bu fikir, gerçekten istenilen ve takıntılı olunan bir konuda gelişirse insan tez yazmaktan ziyade kendi sorusuna cevap vermeye çalışıyor.

zamanı iyi yönetmek, işin püf noktası. altı ay yan gelip kozbi ailesi izleyen, sonra da ailevi sebeplerden ötürü tezimi yetiştiremedim diye şikayet eden insan zamanı iyi yönetemiyor demektir. her hafta en azından bir alt başlık yazılsa tez süresinde yetişir.

iki gün sonra tez önerimi sunup, umarım çok istediğim bir alanda çalışmaya başlayacağım. erdoğan tarzı tek adamlık ile atatürk tarzı tek adamlığın karşılaştırmalı analizini yapmayı planlıyorum ama tabii şartlar değişebilir.

okumak istediğim kitaplar, izlemek istediğim diziler, dinlemek istediğim müzikler ve aşık olmak isteyeceğim kadınlara yaklaşık bir yıl uzak kalmayı planlıyorum.

bitince, hedefinize bir adım daha yaklaşacağınızı düşünün. süreci değil, sonrasını hayal edin. güç verecektir eminim.

- ön hazırlık yetersizdir, yazılmaz.
- bugün tez için ne yaptın sorusu sorulmuyordur, sorulsa da cevap alınamıyordur, yazılmaz.
- azıcık da hayatın tadını çıkaralım yahu derken, yazılmaz.
- her gün o bilgisayarın karşısına geçip en az bir kelime eklenmiyordur, yani disiplin/düzen oturtmak için bir şey yapılmıyordur, yazılmaz.
- zihin henüz veriyi işleyememiştir, yazılmaz.
- her şey düzgün yapılmıştır, moral-motivasyon, plan-program, hazırlık, giriş-gelişme-sonuç ne gerekiyorsa mevcuttur, yine yazılmaz.
- okumalarını yapan, notlarını alan, taslağını çıkaran biri için tezin önemli bir kısmı psikolojiktir. zihinsel bariyer yıkılınca yazılır.
- beyin uykuda bile o tezi yazıyordur ama bazen anca klavyede tuşa basma zamanı gelince yazılır.

mesele, tez yazamamak değil de yazmaya hazır olmamaktır. şartlar olgunlaşınca yazılıyor.

tez yazmak için izne ayrılmış birisi olarak şu anda içinde bulunduğum durum. help!!