tasavvufu okudukça günümüzde nasıl bir arya geldiğini şaşırdığım bir durumdur. tasavvufun oluşum sürecindeki ilk evre züht dönemidir. bu devir de hz. osman dönemi ile başlayan ve emevilerde zirveye çıkan, kabilecilik, adam kayırma, devlet eliyle yapılan yanlış tutumlar, saraylarda emevi halifelerinin israfçı tutumları ve islam'ın ruhuna yakışmayan davranışlarından dolayı ilk sufiler bunlara tepki göstermiştir. yani siyasete, otoriteye karşı çıkmışlardır ve set bir şekilde eleştirmişlerdir.. bu yüzden hz. osman ebuzer gıfariyi şürgün etmiştir. kaynak

ilerleyen zamanlarda da sufiler siyasetten ve devlette görev almaktan uzak durmaya çalışmışlardır. çünkü devlette görev almak tehlikelidir. haksızlık yapmamak gerekir. tarihe baktığımızda gerçek alimlere devlet büyüklerinin saygılı davrandıklarını görebiliriz. çünkü siyasete meyletmemişler kendi işlerine bakmışlar zikir ile meşgul olmuşlardır. devlet adamlarıda onları kendilerine rakip görmemiştir.

bazen idam edilen sufilerde olmuştur. bunların idam edilmelerinde halkın tasavvufu anlayamaması ve bu sufiler aleyhine başka alimler tarafından kötüleme kampanyaları düzenlenmesi etkili olmuştur. sufilerin idam edilmesi olayına islam tarihinin her devrinde karşılaşılabilir.

hasan sabbah haşhaşiler ile belki burada ayrılabilir. çünkü kendisi bu grupla malumunuz selçuklulara çok çektirmiştir. dini metinleri aşırı batini manada yorumlayarak sufi gibi görünerek siyasal emeller gütmüştür. hasan sabbah gibi tasavvufi düşünceyi mistik manada yorumlayarak siyasi emelleri olanlar nadirde olsa çıkmıştır ama bunları genel tasavvufi düşünce içerisinden çıkarmak gerekmektedir. yukarıda söylediğimiz gibi mutasavvıflarda genel kabul kanı siyasetten uzak durmaktır. günümüzde fetöbu mistik yapıyı kullanarak siyaset yapan en canlı örneği oldu.

benim okuduklarımdan anladığım osmanlı zamanında devletin bu tasavvufi yapıları kontrol altında tutmak için tarikat liderlerine maaş vermesi ve bunlara hazineden para vermesiyle devlete bağımlı hale gelmişlerdir. zamanlada devlet büyüklerine yakınlık kurmaya çalışmışlardır.

günümüzde ise tasavvufi düşünce altında cemaat ve tarikatların bir siyasi partiyi desteklediğini ona oy verilmesi gerektiğini takipçilerine söylediklerini duyuyoruz. bu durum da tasavvufta nereden nereye gelindiğini gösteren, yozlaşmanın boyutlarını göstermektedir.

tarikat ve cemaatlerin devlette rant elde etmenin yollarından sayılması, torpil yapmanın zeminini oluşturan bir yapıya dönüşmesi çok üzücü. torpili nasıl yapıyorsunuz dinimiz yasaklarken ebuzer gıfari hz. osmanı bu yüzden eleştirdiği için sürgün edilirken tasavvufi düşüncenin içerisinde bunları yapmak çok ayıp bir durumdur.

dini ve tasavvufu yozlaştırdıkları gibi bunu gören bir insanda gerçekten tasavvuftan ve dinden soğumaktadır. bunun nedenlerinden biriside fıkhı anayasa kitabı zannetmeleri, şekile önem verirken manayı ve ruhu kaybetmeleridir.

bakılabilir
özkan öztürk