yoğurt , un , biber, domates ve çeşitli baharatlarla yapılan muhteşem çorba.
ilk adımı hamur kıvamına getirilen bir karışımdır. bu karışım sıvı oranı yüksek bir hamur kıvamındadır. elinizle dokunduğunuzda yapışır. asla bu karışım tamamiyle un alacak kadar katı olmamalıdır. çünkü hamur bu şekilde bir süre bekletilip doğal mayalanmaya bırakılacaktır. bu mayalanma esnasında iç malzeme arasında aroma dağılımı gerçekleşir. üzeri kapalı bir kapta (benim bildiğim türde) 1-2 gün hareketsiz bırakılır. busüre sonunda suyunu biraz çeken hamur küçük küçük toplar halinde alınarak gün boyu güreş gören (teras, harman...vs) bir yere serilmiş temiz bir örtü üzerine bırakılır. dizme işlemi bitince üzerine sinekler konmasın diye tülbent serilir. sabah erkenden yapılan bu işlem, akşama kadar yükselen ağustos sıcağında hamurun iyice kurumasına kafi gelir.
hamur ,pütür pütür dağılır bir kıvamdadır artık. akşam olunca el ile ufalanarak bohçaya sarılır. ertesi gün bu ufalanan parçalar tekrar güneşe yatırılır. yine üzerine tülbent serilir ki sinekler hamuru yemesin. akşama kadar bir periyot daha kurumaya bırakılan hamurlar artık iyice suyunu çeker ve yine ufalanırlar. sıcağın şiddetine göre yine ufalanır kalan parçalar. eğer iyi bir tarhana elde edilmek isteniyorsa bu işlem 3. gün de yapılmalıdır ki hamur iyice suyunu çeksin ve bakterilerin üremesine yol açacak faktörlerden (su) iyice arınsın. çünkü tarhana son aşamada artık un tanelerinden briaz büyük bir kıvamda toz haline gelmiştir. bu haliyle hava almayan kavanozlarda uzun süre muhafaza edilebilir.
işte böyle bir ortamda tarhananın küflenmeden uzun süre saklanabilmesi, suyunu iyice çeken hamur tozu kıvamına gelmesiyle mümkündür. kışları uzun geçen , kara ikliminin çok sert yaşandığı dağlık bölgelerimizde bu çok önemli bir besin kaynağıdır.
lübnan'da tarhanaya benzer bir çorba daha vardır ki yöre halkı buna
kick der. kick tıpkı tarhanaya benzer. hatta tarhanadır diyebilirim. bizdeki usulüyle içine bir dirhem de olsa kıyma katmak sevabtır. kıyma olmayınca tadı biraz eksik kalır.
tarhana, güneşin tadını ve bahşettiği yaşam coşkusunu duyumsayabileceğiniz, emek dolu bir çorbadır.