(bkz: sporu degistirenler)
birbirleriyle pek alakalari olmasa da ortak bir yonleri olan iki spor insani. bu ikili tarihe 'sporu degistirenler' olacak gececekler.
eğer geleneksel basketbolu seven biri iseniz, maalesef modern oyunun gecirdigi donusumden ve geldigi noktadan memnun olamazsiniz. uc sayi cizgisinin gerisinden atilan sutlarin yuzdesi 15 senedir giderek artiyor.
uc sayilik atislar 2010-11 sezonunda atilan tum sutlarin %22'sini olusturuyordu, artik neredeyse atilan tum sutlarin %40'i ucluk cizgisinin gerisinden atiliyor. utah jazz 2020-21 sezonunda mac basina ortalama 16.7 ucluk isabeti yakalayarak nba rekorunu kirmisti.
nba basketbolu artik bir zamanlar oldugu gibi bir takim oyunu degil. nba basketbolu artik pas atma ve en iyi/en dogru sutu bulma oyunu da degil. orta mesafe sut kaybolmaya basladi. buradan sadece post-up oynayan uzunlarla basketbol oynansin manasi cikmiyor tabi ki ancak ucluk atamayan oyuncular olaganustu yeteneklere sahip degillerse kaybolup gidiyorlar. nfl'in pas oyunu tarafindan ele gecirilmesi gibi nba de resmen 8 ila 10 metre uzakliktan yapilan sutlarla ele gecirildi. ve bu durumun bas sorumlusu (bkz: steph curry) oldu cunku kendisi basketbolda soyle etkiler yaratti:
curry ve golden state warriors'un "small ball" donemindeki basarisi lig genelinde uc sayilik atislara asiri onem verilmesine sebep oldu. bu durum gecis oyunu ve orta mesafe sutlari gibi oyunun diger yonlerinin gelisimini sinirladi.
curry'nin sut basarisi bircok genc oyuncunun, daha kapsamli bir oyun tarzi edinmek yerine uzaklardan atilan sutlara odaklanarak curry'i taklit etmelerine sebep oldu. boylelikle diger temel becerilerde gelismek yerine ucluk atmaya oncelik veren bir nesil oyuncu yetisti.
curry'nin sut yetenegi ligdeki takim stratejilerini de etkiledi. takimlar artik daha geleneksel pozisyonlar ve oyuncular yerine uc sayilik atislarda basarili oyunculara onem vermeye basladi ve bu yuzden takim oyunu dinamikleri yerle bir oldu.
"curry effect" denilen durum sebebiyle bircok oyuncu genellikle hucum suresinin daha baslarinda logo ve ilerisinden ucluk atmaya basladi. bu egilim daha dusuk sut yuzdelerine ve haliyle daha az etkili hucum oyununa yol acmaya basladi.
kisacasi curry'nin basketbol uzerindeki donusturucu etkisi, uc sayilik atislarla asiri yogunlasarak geleneksel basketbol tarzindan uzaklasmaya, temel becerilerin devre disi birakilmasina ve oyunun genel dinamiklerinin daha kotuye gitmesine sebep oldu.
the steph curry documentary: how one player changed nba basketball forever
gelelim degisen futbola. gelelim artik dunyada oynanmak istenen, taklit edilmeye calisilan, daha sikici ve heyecanlandirmayan pas oyunu ile gittikce eskiden verdigi keyiften uzaklasan futbola ve bunun bir numarali sebebi olan, yaraticiligin katili pep guardiola'ya. (bkz: pep guardiola) barcelona'da baslayip bayern munih ve manchester city'de devam ettirdigi pas oyunu ile bireysel yeteneklere, futbolun dogal akisindaki defansif/ofansif oyunlara ve futbolun seyir zevkine resmen bir karsi devrim yapti. nasil mi?
guardiola'nin oyun tarzi genellikle yuksek oranda topa sahip olmaya, paslasmaya ve top kontrolune odaklaniyor. bu basit ve sabir gerektiren oyun tarzi, iyi organize olmus savunma takimlarina karsi dogrudan hucum edebilme konusunda eksiklik yol aciyor. ongorulebilir oyun tarzi disiplinli savunmalari asmak konusunda zorluk yasiyor ancak bu basit oyun herkes tarafindan -elindeki oyuncularin yetenegi ve kapasitesinden bagimsiz olarak- taklit edilmeye calisiliyor. lionel messi bile 2022 yilinda goal dergisine verdigi roportajda guardiola'nin 'herkesin kopyalamak isteyecegi kadar basit gostererek' futbola zarar verdigini soylemisti.
guardiola'nin takimlari normalden daha yuksek bir defans hattiyla rakip sahada baski kurarak savunma yapiyor. ancak bu durum ozellikle hizli ve yetenekli oyunculara sahip rakip takimlarin gecis oyunlari ve hizli hucumlarda/kontra ataklarda guardiola'nin gerideki oyuncularinin az adamla ve hazirliksiz yakalamasina sebep oluyor.
guardiola, yonettigi takimlardaki altyapi akademileri araciligiyla genc yeteneklerin gelisimini tesvuk ediyor ancak kendisinin topa sahip olma ve pas oyununa odaklanan taktikleri, tercih ettigi bu tarza uymayabilecek bircok genc, yetenekli, fizikli oyuncunun kapasitesini ve yaratabilecegi firsatlari sinirliyor.
kisacasi, pep guardiola'nin futbol uzerindeki topa sahip olmaya dayali ve yuksek savunma hatli taktiksel etkisi, belirli bir pas oyununa asiri guvenmeye, kontra ataklara karsi savunmasizliga, farkli oyun tarzlarina uyum saglama noktasindaki sinirliliga ve bireysel beceriler ile yeteneklere pek acik olmamasiyla futbolu daha kotuye gidecek sekilde degistirdi.
is pep guardiola really the worst thing to happen to football?
*bu entry'de yazilanlar tamamen kendi sahsi fikirlerim olup, tartismaya acik bu konuda bu ikilinin spor uzerinde yikici ve olumsuz etkilerini dile getirmektedir. bahsekonu iki spor insaninin da kazandigi basarilar acikca ortadadir ancak burada anlatmak istedigim yuzyili askin bir suredir oynayan bu iki sporun son 15 yil icerisinde gecirdigi donusum ve bu sporlarin keyif veren geleneksel yapilarinin artik bozulmus olmasidir.*