ekonomist james m. buchanan tarafından ortaya atılan bir ikilemdir.
bu ikileme göre, hayatta kalma mücadelesi veren bir insanın dışarıdan maddi bir yardım alması sonucu önünde iki seçenek bulunur: bunlardan birincisi, o maddi yardımı karnını doyurmak için kullanmak ve bir süreliğine hayat mücadelesinden uzaklaşmaktır. bu hareketin sonucunda, toplum da yardım yapılan kişi de zararlı çıkar. yapılan kişi, dışarıdan gelen bu yardım sonucunda tembelleşmeye ve çalışmamaya başlar. yapılacak yardımlara bağımlı, toplumda çalışmayan bir kesim* var olmaya devam eder. diğer bir seçenek ise, maddi yardımı yaşam mücadelesinde kalıcı bir çözüm üretecek bir şekilde değerlendirmektir. yatırım, eşya alım-satımı, enstrüman alıp çalma vs. gibi. hem topluma fayda sağlanmış olur, hem de kendi kazanmış olur.
diğer taraftan bakarsak da bu ikilemi aynı zamanda yardımı yapan veya yapmayı düşünen kişi de yaşar. eğer yardım ederse, yardım ettiği kişiyi buna muhtaç hale getirecek, onu bu yardımlara alıştıracak ve sonuçta toplumda var olan bu kesim hala yardım dilenmeye devam edecek. yani, iyilik yapmak yerine kötülük yapmış olacak. yardım etmez ise, kötü durumdaki bir insanı o şekilde bırakmış olacaktır.