tanım: özgürlük insanın dilediğini yapabilmesidir ancak dilekleri başkalarının ellerinde şekillenen insanlar, kendilerini özgür hissetseler de bunun bir yanılsama mı yoksa gerçek mi olduğunu asla bilemeyecekleri fikrini zemin alan sav.

özgürlük bir hak değil, tamamen bir yanılsama aslında... cehaletten uzak bir insan, asla özgür olamaz. özgürlük; dilediğini, dilediğin zaman, dilediğin yerde -öz imkanlarının el verdiği kadar da olsa- yapabilmektir. imkansızlıkları özgürlükle ilişkilendirmek, abesle iştigal bir durumdur zira imkanlar el vermediğinde, bu sizi özgür olmadığınız bir duruma sokamaz ki ?

insan, kendi doğal şartlarını aşabilen, kendi kurallarını koyabildiği bir ortama, öyle veya böyle sahip olabilen bir canlıdır. biz bir ceylan ya da bir sincap değiliz ki; ağaca tamah edelim. sadece güvenli olduğu için bir mağarada yaşayalım. insan bir mağaraya sahip olmak istiyorsa, ağaca sahip olmak istiyorsa, kısaca insan istiyorsa; olur. bu yüzden imkansızlık, insanın tembelliğinden ya da korkaklığından başka bir şeyin kanıtı, sorunu veya sonucunu olamaz.

konuya dönecek olursak; imkansız diye bir şeyin varlığı değil, başkaca bir sorunu konuşuyoruz. düşünün ki; zifiri karanlıkta, mağarada doğmuş, büyümüş, yalnız bir adam; ömrü boyunca bu mağaradan çıkan ya da mağaraya giren birilerini, bir şeyi; görmesin. bu insan hiç dışarıya çıkmak isteyebilir mi ?

insan içgüdüsel olarak bilmediği şeylerden korkan bir canlıdır. o mağaranın girişine dek yürümeyi göze alabilir mi ?

peki bu adam, özgür müdür ? canının istediği hemen her şeyi yapabilir çünkü canının isteyebileceği her şey, zaten erişiminde olan şeylerdir. görmediği, bilmediği şeyleri istemesi, bunlar arasında ütopik bir bağlantı kurması ve bunu dilemesi, elde edemediğinde de kendini tutsak ya da kısıtlanmış olarak nitelemesi mümkün olamaz zira yine insan, hayal kurabilir ancak hayallerini gerçekleştiremiyor olması, onun özgürlüğüyle ilişkili değildir.

buraya kadar söylenebilecek şey; bu adamla, bu satırları okuyabilen bir kişi arasında özgürlük kıyaslaması yapacak olursak; korku ve tembellik var olduğu müddetçe bu adam asla özgür olamaz. lakin bu adam tam olarak cahil de denemez ki ? kendi kurduğu dünyaya inanıyor ancak bu ona taptığı ve her ne olursa olsun bu değerlerden vazgeçmeyeceği anlamına gelmez. haliyle kendi içinde bir tutarlılık taşıyan "sözde" cahilimiz, esasen yalnızca bilgisizdir. bu haliyle bile, alelade bir cahilden çok daha fazlasına sahiptir.

korku yoksa öğrenim, öğrenim yoksa gelişim, gelişim yoksa özgürlük arayışı olamaz.

başkalarının erişebildiği bir şeye erişmek isteyip de erişemeyen kişi, özgür değildir zira "daha özgürler" var olduğu için özgür değildir.

peki paranın varlığından bihaber, takas nedir bilmeyen biri; kendinden başka hiç bir insanı görmemiş bir adam, nasıl özgürlüğünün farkında olabilir ?

eşitlik; özgürlüğü beraberinde getiremez. eşitlik yerine denklik ancak buna imkan verebilir yalnız kıyaslama var olduğu müddetçe yani daha iyisi olduğuna inanan herhangi bir insan var olduğu müddetçe özgürlük olamaz. sorun o ki; özgür kalabalıklar arasında yalnızca bu adam özgür olamayacaktır.

bunca karmaşa arasında şunu söyleyebilir miyiz ?

özgür insan, özgürlüğü arayan ya da isteyen insan olamaz. bir insan ya özgürdür ya da değildir. özgür olduğunu söyleyen hatta düşünen insan, bunu söylediği, paylaştığı ya da düşündüğü an, zaten özgürlüğünü kaybetmiştir. insan korkularının esiri değilse, yine özgürlüğe sahip olamayacak, yani; tutsaklığını bilmezse, özgür olduğunu düşünecektir.

ilk bakışta saçma gelebilir ancak özetleyecek olursak; özgürlük, şöyle bir düşünceyle kendini gösterebilir; "öyle ki özgürlük; özgür olmayanların, özgür olmadıklarını anlamaları neticesinde ortaya çıkardıkları bir kavramdır. bir 'şey'e sahip değiliz ama başkaları sahip olabilir, peki biz niye sahip değiliz, o 'şey' nedir de başkaları, buna bizim yaptığımızdan başka hiç bir 'şey' yapmadan sahiptir ? demek ki özgür değiliz."

siz hangisi olduğunuzu düşünüyorsunuz ? zincirlerini göremeyen tutsak, tutarlılığına tapan cahil, korkuyu kendi gerçekliği olarak gören korkak, bilmediğini bilmeyen ama bilginin açlığını hisseden bilgisiz ? zira bu yazıyı okuyorsanız, asla özgür olmadınız ve asla da olamayacaksınız.

"daha özgür" hissetmeniz temennisiyle...