mehmet ali şahin productions iftiharla sunar; işte karşınızda "zeytini üç ısırıkta yesinler"in bir başka versiyonu. haber şurada;
http://www.milliyet.com.tr/…/09/26/son/sonsiy01.asp
bakan şahin'in açıklamasına göre, memur maaşına yapılan zam oranından çok, önemli olan memurların alım güçlerinin, yani reel gelirlerinin düşmemiş olmasıdır. yine haber metninde geçtiği üzere, bakan şahin'e göre kendilerinden önceki iktidar döneminde, ancak üç maaşla buzdolabı alınabilirken, şimdi memur vatandaş sadece bir aylık maaşıyla "buzdolabı + televizyon" alabilmektedir. yalan mı? elbette değil, kesinlikle doğru. lakin...
benim esas anlam veremediğim, salt buzdolabı üzerinden "alım gücü" çıkarsamaları yapan müthiş zihniyettir. ki şimdi bu zihniyet de görülüyor ki, dört başı mamur bir "ceteris paribus" mantığından kaynaklanmaktadır. yani bütünü oluşturan unsurlar, tek tek parçalara ayrılır, ve aradan seçilen iki değişken üzerinden genellemelere ulaşılır. bu arada diğer değişkenler ve etkenler sabit kabul edilir. yöntem bir kere doğa kanunlarına, eşyanın tabiatına aykırı.
gördüğüm kadarıyla bakan şahin de, iktisadi verileri popülizm kıvamına getirip kamuoyuna sunmayı alnının akıyla yerine getirmiş. tabii siyasiler için zor bir şey değil bu. halbuki son yıllarda, ihracata yönelik beyaz eşya üretimiyle, beyaz eşya çöplüğüne dönmesine ramak kalmış bir ülkedir türkiye. arz edilen mallardaki bu denli artış, bir de çok sert iç ve dış rekabet koşullarıyla birleşti mi, üretici firmalar fiyatı iyice aşağılara çekmek zorunda kalıyor. bahsini ettiğimiz ürün zaten beyaz eşya, yani dayanıklı tüketim malzemesi, öyle çikolata gofret gibi satamazsın. müşteri aldı mı en az 10 yıl kullanacak onu. sana da yeni pazarlar, müşteriler bulmak düşecek. cidden meşakatli bir iş. yani sayın bakan, alım gücü hesaplamasında baz aldığı sektörü seçerken çok isabetli davranmış.
aslında, hükümet icraatlerini yüceltici daha başka örneklerde verebilirdi. mesela, bundan yaklaşık üç yıl evvel ortalama bir memur vatandaş, ancak iki-üç maaşının toplamıyla bir nokia 7260 alabilirken, günümüzde aynı telefondan tek maaşıyla iki adet satın alabilir. yeni modeller mi çıkmış, farklı firmalar mı pazara girmiş.. sektirin lan, çat "ceteris paribus", o koşulları atlattık, ali sami yen'de bomba patlattık!.. nasıl güzel di mi?
sonuç, evet ceteris paribus yaparsak memurun reel geliri yükselmiştir. bu çok şahane bir durumdur, elbet, bu yıl kıçımıza batan 100 ytl'lik kira artışı gibi platonik dikenleri saymazsak..