üst edit: arkadaşlar başlığa takılmayın. karakter sınırı olduğu için en temiz böyle açabildim. asıl merakımı içeriği doğru okursanız orada anlattım. dikkat ederseniz belli başlı paylaşımlar ekseninde merak ettiğim şeyler var. evinde yetiştirdiği çiçeğin fotoğrafını paylaşmak başka sevgilisinin aldığı hediyeyi paylaşmak başka.

peşinde olduğum motivasyondur.

mesela çok güzel bir mekana gittiniz ve önünüze çok şık bir yemek/kahvaltı geldi veya saçınızı boyattınız/kesimini değiştirdiniz ya da yeni bir araba aldınız...

bunu instagram'a koyduran motivasyon ne mesela? hangi duygunuz tetikleniyor?

misal evinizde sevgilinizle oturmuş 2 kadeh şarap içecekseniz. masada kocaman şarap bardakları ve kaselerde eşlik edecek yiyecekler. mumlar yanıyor falan. tamamen özel bir an. ne düşünüyorsunuz mesela bu anı instagram'a yüklerken? hangi duygunuz sizi bunu yapmaya itiyor?

gördüğünüz manzarayı arkanıza aldığınızda, sahilde uzanmış önünüzde deniz varken çektiğiniz fotoğrafları instagram'a yüklerken neler hissediyorsunuz?

sevgilinizin/eşinizin size aldığı hediyeyi instagram'a yüklerken neler düşünüyorsunuz?

sorularımı daha sıralarım ama merakımı yeterince anlattığımı düşünüyorum.

edit: aslında hepiniz neyin ne olduğunun farkındasınız ama söylememek için kıvranıyorsunuz.

çıkın içinizdeki o duyguyu açık açık kıvırmadan söyleyin.

beğenilmek istiyorum, onaylanmaya ihtiyacım var deyin. elalemi kıskandırmak, millete gösteriş yapmak istiyorum deyin. eski sevgilime neyi kaybettiğini göstermek, yeni sevgilimle nasıl mutlu olduğumuzu siz mutsuzların gözüne sokmak istiyorum deyin...

kıvırmadan ama.

albüm yapıyormuş da, anı biriktiriyormuş...

tabi lan manyak mısın...

maslow'un ihtiyaçlar hiyerarşisi üzerinden ele alırsak,
love and belonging: koyulan fotoğrafın biriyle sosyal bir iletişime sebebiyet vermesi ihtimali, sosyal iletişim/sevgi ihtiyacı.
esteem & self actualization: yaratıcılığını, yapabildiklerini, başarabildiklerini, hatta fotoğraf çekme kabiliyetini başkalarına göstererek, bu soyut kavramları somutlaştırma, özgüven kazanma, kendi adına var olma.

herkes aynı niyetle fotoğraf paylaşmıyor. kiminin profili sadece kendisi, kiminin gezip gördüğü yerler, kiminin sanatsal fotolar, kiminin sadece çocukları ve ailesi.

kadınlar için beğenilme arzusu,

erkekler için övgü,

kadın ve erkek için motivasyon bu, sosyal medya maalesef bu arzuyu iyice ortaya çıkardı, hastalık boyutunda olan insanları dikkatle takip ediyoruz. makul düzeylerde fotoğraf atılması gayet normal ama her gün 3-4 story paylaşmak benim nezdimde bazı psikolojik rahatsızların sinyali.

aristoteles ustanın dediği gibi insan zoon politikondur yani sosyal bir hayvandır. ınstagram, bu sosyalliğe bir ölçüde katkı sağlar. fotoğrafınızı paylaşırsınız, diğer insanlar bunu beğenirler. bu beğenme sizde bir motivasyon yaratır, kabul duygunuzu güçlendirir, özgüveninizi artırır. ayrıca üstüne güzel yorumlar alırsınız, kendinizi iyi hissedersiniz, bu iyilik duygusu sürekliliği arttıkça kalıcı ve bağımlılık yapıcı olur.

bu durum yalnızca instagram ile sınırlı değil. bizde toplum içinde beğenilme ve kabul görme arzusuna sahibiz. erkekler ve kadınlar dahil çünkü insanlar sürü canlısıdır. genetik olarak bize yakın canlıların hemen hepsi sürü canlısı ve sürü içerisinde kabul görme hayati bir ihtiyaç.

kadınlar için bu daha baskın. yalnızca kabul görme, takdir edilme değil aynı zamanda beğenilme, güzelliğinin tasdiklenmesi, gezdiği - gördüğü yerler ile imrenilmesi, kıskanılması arzu edilen bir durum.

örneğin bir kadını ele alalım, instagram'ı aktif olarak kullanıyor, sevgilisi ile iyi bir mekanda akşam yemeğine çıkmış ve sevgilisi ona güzel bir hediye almış olsun, o da bunları hemen paylaştı. bu paylaşımdan ne buluyor ? hemen empati kuralım, açıklayalım;

- beni seven bana değer veren bir erkek var mesajını veriyor.
- mali durumlarının iyi olduğu ve değer veren erkeğin ona güzel yemekler ısmarladığını ima ediyor.
- hediyesi ile erkeğin ona kıymet verdiğini ve hediyenin ne kadar değerli olduğunu ilan ediyor.

burada ne mesajlar verdi hanım kızımız ?

1 - ben çok değerliyim.

2 - benim standartlarım çok yüksek, bana değer veren sevdiğini böyle göstermeli.

3 - umuma açık dipnot: bir sevgilim var, kıskananlar çatlasın.

erkekler, kadınlardan farklı mı ? hayır. mesela spor yapan, vücuduna kas kütlesi ekleyen erkekler önemli bir oranda instagram açıp, gelişimini göstermeyi istiyor. erkeğin mesajı gayet açık.

- gördüğünüz gibi çalıştım, çabaladım, güzel bir fiziğe sahibim, nasıl ama kaslarım kızlar ? tabii bu kızlar da olabilir, diğer beraber spor yaptığı bodybuilding camiası da olabilir veya başka erkeklerden takdir görme arzusu olabilir.

mesela ben harika bir insanım aslında süperim ama kimse beni tanımıyorsa harika olmamın ne anlamı var ? nasıl harikayım ? neden değerliyim ? bunları size göstermem lazım ki beni takdir edesiniz.

şempanzeler, goriller, orangutanlar vs. sosyal hayatlarını inceleyen belgeseller yapılıyor. onlarda beğenilme, gücünün takdir edilmesi, kendi toplulukları tarafından kabul görme arzusu yok mu ? hepsinde var.

instagram, işte bu sosyal ihtiyaca bir nevi doping etkisi yapan ve bir ihtiyacı önemli ölçüde istismar eden bir uygulama.

örneğin kuyruklu bir cümle; "ben fotoğraflarımı arşivlemek istiyorum, o yüzden kullanıyorum zaten hesabım kapalı." bunun için harici depolama birimleri veya google drive gibi bulut tabanlı sistemler var, telefonunuzun hafızası var. aslında burada amaç umuma açılacağım ama henüz yeterli motivasyon ve güveni kendimde bulamıyorumdur.

mesela bende kendimi ve aile fotoğraflarımı arşivliyorum ama bunun için sadece benim kontrolümde olan hdd ve cloud servislerini kullanıyorum.

benim sosyal eğitimim farklı olduğu için benim toplum tasavvurumda belirli kodlar ve ahlaki tutumlarım var;

1 - yediğin yemek paylaşılmaz, bu görgüsüzlüktür. o yemeği bulamayan insanlar olduğunu biliyorsun firatto, belki evine makarna ve bulgurdan başka bir şey girmeyen insanlar o fotoğrafları görecek. bu insanların sana kah kıskanarak, kah imrenerek bakması, onları psikolojik olarak daha olumsuz etkilemeyecek mi ? diyorum kendime.

2 - kendi fotoğraflarımı ve sevdiklerimin fotoğrafını paylaşmak ayıptır çünkü ben sevdiklerim ve arkadaşlarımla zaman harcadığım zaman bundan keyif alan bir insanım. bu keyfi umuma açmak belirli sorunlara yol açar;

- internet herkesin kullanımına açık bir alan eşinden ayrılmış, sevgilisi terk etmiş, yalnızlığa mahkum olmuş insanlar mutlaka vardır, engelli bireyler takip ediyordur, kanser hastası, acı çeken insanların telefonuna düşebilirim. onlar, sorunlarla boğuşur mutsuzluk içinde yoğrulurken ben mutlu anlarım ile onları depresyona sokmak istemem.

- kişisel mahremiyetime önem veren bir insanım. bir hocam şöyle demişti; "mayolu fotoğraflarımı öğrencilerimin görmesini istemem. " hoca, okula gelirken belirki bir kıyafet ile belirli auro ve yetkinlikle okula geliyor, mayolu fotoğraflar ciddiyetsiz ve komik bir etki bırakabilir çünkü hocanın okulda göstermek ve anlatmak istediği profil ile ailesi beraber gittiği plajdaki görüntüsü profesyonel yaşam/kişisel yaşam ayrımına sahip. okuldayken kamusal alanda bir şeyi temsil ediyorsun vs.

- ayrıca kıskanç bir insanım.

3 - tüm bunları yazma amacım hem düşüncelerimi size aksettirmek, hemde benim gibi düşünen insanlarla hemhal olmaktır.

instagram ve tiktok hikayesi çok yakın zamanda bitmeyecektir ama insanlar yavaş bir doyuma ulaşacaklardır.

nasıl facebook bir dönem çok popülerken, birden yaşlılar platformuna döndü, bu platformlarda bir dönüşüm geçirecek ama güncelleyerek, yeni özellikler ekleyerek ve yalnızca bu alanla kısıtlı kalmayan bir platforma dönüştürüyorlar.

instagram aynı zamanda bir pazar, dükkan ve ikinci el al-sat, öğrenme platformu, aynı zamanda haber alabildiğiniz bir platform ama ilk başta böyle başlamadı. facebook aynı şekilde ilk başlangıcı ile sondaki arasında epey bir değişim var. facebook bir sosyal alanken, oyunlar çıkarttılar, pazar alanı ortaya çıktı vs. sizi orada tutmak için geliştiriciler epey para harcıyor ama bir yere kadar.

ben internete ilk girdiğim zaman sosyalleşme alanı forum, mirc gibi platformlardı sonra icq, msn hayatımıza girdi, online oyunlar ile sosyalleşir olduk ve zaman geçtikçe benim kullandığım bir çok platform ortadan kalktı.

z kuşağı erkekleri ağırlıklı olarak instagram, tiktok, discord gibi platformlar kullanıyorlar. ben y kuşağı bireyi olarak dikkatle izliyorum. insanlar sosyal canlılar ve sosyal platformların arkasındaki motivasyonların hepsi üç aşağı beş yukarı aynıdır.

yorumlamam bu kadar, okuduğunuz için teşekkür ederim.

jennifer lopez ve temel bir gemi kazası neticesinde ıssız adaya düşerler. ne yapsınlar can sıkıntısından sabah aksam sevişirler.
ancak bir süre sonra temel, durumdan zevk almamaya baslar.
jennifer çıldırır, temel’e ne olduğunu sorar, ne isterse yapabileceğini söyler. her türlü fanteziye açık olduğunu, her şeyiyle emrine amade olduğunu, nerede hata yaptıysa düzeltmeye çalışacağını anlatır.
temel inatla jennifer’a "istediğim şeyi yapabilmen mümkün değil" der.
jennifer çaresizlik içinde ısrar eder ve her şeyi göze aldığını söyler. temel en sonunda bir denemeye karar verir. önce jennifer’ın saçlarını kısacık keser, sonra ceketini giydirir, kestiği saclardan bıyık yapar. jennifer, ne olduğunu anlamaya çalışırken, temel onu mümkün olduğu kadar erkeğe benzettikten sonra akşam olunca sahile gelmesini söyler.
akşam olur ve jennifer erkek kılığında sahile gelir bakar ki, temel mükemmel bir rakı sofrası hazırlamış ve masayı mezelerle doldurmuştur. temel ve jennifer masaya otururlar.
temel elini jeniferin omuzuna koyar, kadehleri tokuşturur ve şöyle der;
"ulan dursun, bir aydır kiminle yatıyorum, söylesem inanmazsın"..

anı biriktiriyorum. hesabım kapalı. sadece yakinen tanıdığım 200 kişi ekli. gösteriş sevmiyorum. dolayısıyla paylaşımlarım hiç o ayarda değil. hayatımdaki önemli ve güzel anları paylaşıyorum. dinlediğim şarkıları paylaşıyorum. yıllar sonra dönüp bakınca çok keyif alıyorum.

misal dün 2014 yılında paylaştığım yeğenimin fotoğrafına uzun uzun baktım. gözümün önüne o minik halleri geldi. rahmetli halam ve anneannem ile fotoğraflarımıza bakıyorum arada. anı kumbarası işte. resimli günlük gibi bir şey.

herkes gösteriş için kullanmıyor instagram'ı.

ben acayip üşeniyorum ayrıca paylaşım yapmadan önce benim hayatımdan kime ne cümleleri eksik olmuyor. zaten bu sözler eşliğinde aklımın ucundan geçen düşünce geri gidiyor. aynı şekilde yıllar önce takip ettiğim insanların filozofmuş gibi saçma sapan sözler, mankenmiş gibi verilen pozlar. her şey mış gibi, her şey yapay. uzaklara bakarak foto atanlar zavallı geliyor.

bunu okurken eee o zaman kullanma diyebilirsiniz. evet aktif olarak kullanmıyorum fakat sosyal çevrem artık orada olmayanı unutuyor. network için bile sosyal medya gerekiyor.

bu dünyada ben de varım diyebilmek...
kendini ispat çabası...
iz bırkabilmek, hatırlanmak, önemsenmek...

kısacası varoluşsal kaygılar, varoluşsal sancılar...

hepimiz birer edebiyatçı, bilim adamı ya da sanatçı değilsek ne yapalım? bizim de sosyal medyamız var...

öncelikle şu net: bu işin arkasında %99 oranında ilgi açlığı, onaylanma ihtiyacı ve toplumsal statü gösterme çabası var. kimse anı biriktiriyorum masalını anlatmasın. anı biriktirmek isteyen adam google drive, icloud falan kullanır. yani, derdi sadece kendisi olan biri neden 500 kişilik takipçi listesine o fotoyu atsın?

sadece fotoğraf paylaşma uygulaması olduğu için mi? hadi canım. niyet başka. herkes birilerine bir şey kanıtlama derdinde.

yanlış anlamayın, instagram kullanmak kimseyi kötü yapmaz ama sürekli paylaşım yapan insanlarda genellikle bir boşluk vardır. gerçekten mutlu olan birinin, bunu başkalarına kanıtlama ihtiyacı yoktur.

o güne dair anı hatıra görünce mutlu olmak falan yazmışlar arkadaşlar sanki telefonunuzun galerisi yok galeride sanki başka bir albüm adı oluşturamıyorsunuz bırakın bu ayakları ya hepinizin içten içe başkaları tarafından beğenilme arzunuz dürtünüz birileri tarafından görülme yok beğenen varsa iletisime geçsin tarzı vs. vs. artık her neyse.. kişiden kişiye farklılık gösterebiliyor bunun üzerini bu açıklamalarla örttüğünüzü düşünerek gerçekten komik gözüküyorsunuz.