almanya’da 18. yüzyıldan sonra genelde kırda oluşturulan düzensiz silahlı birliklere verilen isimdir. birinci dünya savaşı’ndan sonra weimar cumhuriyeti’nde özellikle komünistlere karşı devlet eliyle örgütlenen düzensiz silahlı birliklere freikorps denilmiştir.
ortaya çıkışıilk freikorps birlikleri prusya kralı ii. frederick tarafından
yedi yıl savaşı sırasında oluşturularak kullanılmıştır. diğer örnekleri
napolyon savaşları sıradında görülmüş, bu birliklere önce ferdinand von schill daha sonra ise ludwig adolf wilhelm von lützow komuta etmiştir. bu birlikler çoğunlukla pek güven vermeyen unsurlardan oluştuğu için cephede ön saflarda kullanılmak yerine cephe gerisi görevlerde kullanılmıştır.
birinci dünya savaşı sonrası
freikorps kelimesinin anlamı zaman içinde değişecek ve 1918 yılından sonra birinci dünya savaşı’ndan yenik olarak ülkeye dönen askerlerle beraber ortaya çıkan düzensiz ama silahlı birlikler bu isimle anılmaya başladı. bu gruplar o dönem devletin elindeki tek silahlı unsurdu. çoğu alman askeri sivil hayattan kopartılmış oldukları ve tekrar normal hayata uyum sağlayamadıkları için askeri yapıda olan freikorps’a katılmayı tercih etmiştir. diğerleri ise ani gelen yenilginin ardından ortaya çıkan komünist ayaklanmalara karşı duyduğu öfkeyle bu yapılanmaya girmiştir. birlikler savunma bakanı ve almanya sosyal demokrat partisi (spd) üyesi
gustav noske’den maddi destek alacaktır. noske bu sayede bugünkü almanya komünist partisi’nin öncülü olan marksist spartakistler birliği (spartakusbund) tarafından düzenlenen ayaklanmayı bastıracak ve 15 ocak 1919’da hareketin önderleri
karl liebknecht ve
rosa luxemburg’u öldürecektir. ayrıca aynı birlikler 1919 yılında bavyera sovyet cumhuriyetine de son vereceklerdir.
katliamlar5 mayıs 1919 günü 12 işçi (çoğunluğu spd üyesi) yerel rahibin ihbarıyla komünist oldukları gerekçesiyle münih yakınlarındaki perlach’da lützow freikorps birliklerince öldürülür. bugün münih’te pfanzeltplatz meydanında bu işçiler için inşa edilmiş bir anıt bulunmaktadır. birlikler daha sonraları da baltık, silezya ve prusya bölgelerinde görev yapmıştır. 1920 yılında resmen lağvedilmesine rağmen freikorps birlikleri mart 1920’deki başarısız
kapp darbesi'nde rol alacaktır.
nazi dönemi1919 yılında adolf hitler siyasi kariyerine başlamış ve münih’te henüz küçük ve tanınmayan alman işçi partisi’ne üye olmuştu. bu parti 1920’de nasyonal sosyalist alman işçi partisi’ne dönüşmüştü ve hitler 1921’de parti lideri olmuştu. nasyonal sosyalist alman işçi partisi’nin ilerideki birçok lideri freikorps’ta bulunmuştur: sa lideri
ernst röhm, auschwitz toplama kampı komutanı
rudolf höß gibi. sonrasında hitler ve
erich ludendorff tarafından gerçekleştirilen,
birahane darbesi adı verilen darbe girişiminde ise bazı freikorps önderleri hitler’e karşı gelmiş ve darbe girişimini ihbar etmiştir.
ikinci dünya savaşı sırasında
1939 yılında ikinci dünya savaşı’nın ilk günlerinde almanların polonya’ya saldırısı sırasında oluşturulan “ebbinghaus freikorps”, düşman hatlarının gerisinde sabotaj yapmak üzere görevlendirilse de başarısız olacak ve aynı yıl içinde normal birliklere dağıtılacaklardır.
önemli freikorps üyeleri
rudolph bertholdmartin bormannamiral
wilhelm canariswilhelm keitelgregor strasser