bunlar çok antik gösteriler, çok eskiden trt'de bile yayınlanırdı bazı günlerde.
*tarikatle de ilgisi pek yok. islam'dan önce de asya ve orta doğu'da yaygın, fiziksel üstünlükle veya dayanıklılıkla manevi rütbe veya kut kanıtlaması yapan bir kültür. belki biraz da çileci arınma ritüelleri ile ilgili. hindistan'da çiviler üzerinde yatan, cam veya ateş üzerinde yürüyen insanlar, şiş, ateş, yılan ile yapılan gösteriler bu tarafa kadar gelmiş. islam, asya ve hint coğrafyasına gelince, islam'a da girmiş.
özellikle hindistan'da, hinduizm ile islam bir araya gelince, tuz ruhu ve çamaşır suyunun bir araya gelmesi gibi toksik bir etki oluşmuş sanki.
hindistan'ın teslimiyetçi guru sistemi, islamiyet'e tarikat olarak intikal etmiş. 'gassalın elinde meyyit' deyimi, ideal guru ve mürit ilişkisinden köken alıyor, örneğin.
kur'an'da düzene karşı çıkarak denge getirmeye çalışan kişilerin hikayesi anlatılır. aslında kişisel erdemlere odaklanmanın yanı sıra, mevcut bozuk, adil olmayan ve yozlaşmış düzene karşı daha muhalif bir duruş söz konusu. ama hinduizm bireye ve kendi ritüelistik temizlik seremonilerine daha odaklıdır, sisteme karşı daha teslimiyetçi bir duruş vardır. mesela mahabharat'ta savaşmak istemeyen baş karakter, sisteme karşı olmamak için savaşır. sistem yanlısı bir tavır almanın ve boyun eğmenin erdemleri hint kültüründe sıkça karşılaşılan bir anafikir.
perküsyon ile tempolu mantra okuma
**, dua ile def çalmaya evrilmiş. ritimli mantralar
* ve dans ile ibadet hinduizm'den kaynaklanıyor. kutsal hinduizm metinleri olan vedalar müzik ile okunur
*, bestelenir
*, hatta bu konuda özel bir veda
* vardır; tevrat
*** ve kur'an'ın da makamlı okunduğu gibi. kafa sallamalı ve belli bir düzen şeklinde nefes almalı zikir, kumbhaka ve pranayama çalışmaları ile ilgili
*, yani çok benzerleri hint kültüründe mevcut. bunlar bedendeki kan akışını ve oksijenlenmeyi değiştirerek bir çeşit sağalma sağlayan yöntemler ve bu etki manevi 'vecd' hali sanılmış sanırım. buhur, güzel koku, doğal kokulu yağlar, sürme, kına
**; bunlar hint ritüellerinde önemlidir. ibadet ederken zorunlu kullanımlarından bahsolunur, tevrattaki gibi. nasıl ve hangilerinin kullanılacağı, ibadetlerin hangi tanrıya yapılacağı veya nedeni ile ilgili çeşitlilik gösterir. islam'da da kutsala yakın sembollerden sayılıyor yine bu metalar.
***ritual dancingritual dancing 2ritual dancing 3laf oyunlu cin zen hikayeleri, tasavvuf ve derviş mesellerine dönüşmüş. keşişlik, dervişliğe evrilmiş. tasavvuf'ta murakabe denen bir kavram vardır, zen budizmi ve hinduizm'deki meditasyon'dan alınmış.
tesbih kullanma ve sayıyla çekme
* zen budizminde ağırlıklıdır, oradan da yine islam'a gelmiş. tekke kültürü, manastır kültüründen o kadar farklı da değildir aslında, belki tek fark fiziksel aktivite yönü olabilir.
çinli, hintli keşişlerin cübbesini bağlamazsanız, bizim hocaların cübbesinden çok da farklı bir görüntü oluşturmaz mesela.
müslümanların giydiği
takkelerin benzerleri, yine çin ve asya'da
kullanılır**, orta asya halklarının müslümanlığına girmesi ile islami bir simge olmuştur.
hindistan ile anadolu kültürü arasında sandığımızdan daha sıkı bir kültürel bağ var aslında. bir zamanlar, hint kökenli olduğu düşünülen mitanni devleti, doğu anadolu'da kurulmuş antik devletlerden. zaten sümerlilerin de hint kökenli
* olduğuyla ilgili tezler yıllardır mevcut. yahudilerin de bir hint kavmi olduğuna dair teoriler de var.
*aynı zamanda hint ve anadolu coğrafyasını birleştiren iran, iki bölgeyi de derinden etkilemiş. iyonya antik iran'ın satraplığıydı; roma aryan kökenli bir devlettir. 'veda'ların dili sanskritçe, antik latincedir. malum, modern hintçe ve latin kökenli diller arasında ortak kelimeler hâlâ bulunur. aryan göçü, birkaç bin yıl önce hindistan'ı da değiştiren, yine anadolu ile kültürel bağlantı kuran bir etkileşim yarattı.
sonuç olarak karşılıklı yer değiştirmelerle sarmaş dolaş, sıkı fıkı, kördüğüm gibi bir kültürel ilişkiye sahibiz; hindistan, arada kalan iran ve biz. yukarıda yazdığım gibi, bir araya gelmesi ile korkunç yönleri sinerjik etki yapmış, toplumsal ve bireysel hayatı güzelce düzenleyebilecek erdemi ve her sorunun nihai çözümü olan self-control mekanizmalarını harekete geçirebilecek yönleri sönümlenmiş; ritüele ve mitlere boğularak mahvedilmiş iki din ve karnından bağlanmış iki yoz kültür kalmış elimizde.
ayrıca hint kökenli olması muhtemel olan mevlana'nın da islam ve hinduizm sentezine çokça katkıda bulunduğunu düşünüyorum.
t, insan, kendine zarar vermekten hoşlanan dünya'daki tek organizmadır. bunun esef verici kanıtlarını içeren video için açılmış başlık.
edit: bir de günümüzde islam'ın kadına bakışı, erkek ve kadının toplumdaki yeri ve rolleri, evlilik ve evlilikteki eş rolleri, kur'an'daki anlatım ve hz. muhammed döneminden ziyade hinduizm ve budizme yakındır.
buda, pek çok konudaki isabetli tespitlerine karşın kadınlar hakkında pek talihsiz sözler söylemiş mesela; sanıyorum ki, şimdinin islam dünyasının hemfikir olabileceği sözler.
edit 2:
@ibisile'lik taslamak gibi olmasın ama naçizane;
brahma - hz. ibrahim
saraswati ('sara hanımefendi' anlamına gelir) - hz. sara
namaz - namaste - islam hatta jeru'salem' (hepsi huzur anlamında)
dev (iran mitinden yaratıklar) - deva (vişnu, şiva gibi hint tanrıları) - dev anası - anunnaki, nefilim ve antik dev tanrılar miti
cin (gizliden ve gelecekten haber veren insandan daha bilgili varlık)-
jin mudra (bilgelik mudrası)*
metin örneği - jnana yoga (4 yoga'dan bilgelik yogası) - genius/demon (latin yunan kültüründe bilgelik ve başka soyut bir varlık ile ilgili kavram)
*illuminati (aydınlanma) işareti olarak bilinen jestin de bilgelik mudrası olması hoş bir tesadüf olmuş.
'sümer' hindistan'da hâlâ kullanılan bir erkek ismi.
levh-i mahfuz - akaşik kayıtlar
aslında yahudilerin agresif tanrısı jhvh, deva shiva'nın 'rudra' (tr. haykıran) namını yani yıkıcı ve ateşli yüzünü, 'shekinah' kavramı ise 1000 devalı bir şifacı da olan shiva'nın 'sakin, sükunetli' yüzünü hatırlatıyor.
sorulara cevap editi: beyaz içecek, rakı değil de haşhaş ile ilgili bir tentür gibi sanki. asya müslümanlığında zikire eşlik eden uyuşturucu kullanımı yaygındır. pakistan'dan uyuşturucu kullanılarak yapılan zikir videoları bolca var youtube'da.