sanıldığı gibi alternatifleri olduğu halde hayvanlara işkence yapmak üzere kurulan laboratuarlar filan değildir bunlar.
ben bir tıbbi çevirmenim. on yılı aşkın süredir ilaç ruhsat dosyalarının 2. modülleri başta olmak üzere bir sürü klinik ve klinik dışı metin çevirdim. bu metinlerde 2.4 başlıklı klinik dışı genel özetleri hiç sevmem çünkü klinik dışı genel özet; söz konusu ilacın hayvanlar üzerindeki etkilerinin araştırılıp anlatıldığı metindir. ama sevsem de sevmesem de; modern tıbbın her türlü imkanından yararlanan; çocuğuna aşı yaptıran ve gerektiğinde ilaç da veren bir insan olarak; şunları da bilmek ve burada da paylaşmak durumundayım:
teratojenisite çalışmalarının hayvanlar dışında bir alternatifi yoktur. hamileyken idrar yollarınızdaki bir enfeksiyon için içtiğiniz ilacın karnınızdaki çocuğa zarar verip vermeyeceğini başka türlü bilemezdiniz.
karsinojenisite çalışmalarının hayvanlar dışında bir alternatifi yoktur. sedef hastalığınız için kullandığınız losyonla güneş ışığına maruz kalmanın sizi kanser yapıp yapmayacağını başka türlü bilemezdiniz.
uzun vadeli toksisite çalışmalarının hayvanlar dışında bir alternatifi yoktur. kortizon içeren bir ilacı 12 ay boyunca sürekli kullanırsanız cushing sendromuna yakalanıp yakalanmayacağınızı başka türlü bilemezdiniz.
metabolizma ve atılım çalışmalarının hayvanlar dışında bir alternatifi yoktur. aldığınız ilacın karaciğerinize, böbreğinize ne kadar yüklendiğini başka türlü bilemezdiniz.
testlerin bir kısmı in vivo, yani canlılarla yapılmak zorundadır. in vitro testlerden elde edilecek veriler sınırlıdır.
işin sadece metin düzeyinde uzmanıyım, o yüzden bol keseden sallamak ve ahkam kesmek niyetlisi değilim ama komple modern tıbba karşı değilseniz hayvan deneylerinin yüzyılla müzyılla alakası olmaksızın ne yazık ki olmazsa olmaz olduğunu da bilmenizde fayda var. kozmetik ürünlerin test edilmesinde alternatif yollara gidilebilse de, tıp dünyasında öyle değil o işler.
novartis'inden gsk'sına, roche'una, bayer'ine kadar dünyadaki tüm ilaç firmaları bunları glp uygulamalarına uygun ve "humane" koşullar altında yapıyor. cruelty free olsun diye bağırılanlar da bu testler değil.
insanız, iğrenciz, yapacak bir şey yok.
edit: öncelikle konuyla ilgili eksik bilgiden kaynaklanan duygusal tepkileri anlıyorum, ben de zamanında çok verdim o tepkileri. "tecavüz suçlularında deney yapalım" naifliğini de anlıyorum.
burada bütün gün hayvan deneylerinin yapılma amacını, neden belli hayvanların seçildiğini, istatistiksel anlamlılığı, hayvanlarda deneyin bir tane fareyi alıp aha ilacı virdik bu oldu, aha iğneyi sapladık şu oldu demek olmadığını, gerek fiziksel özellikleri, gerekse sağlık geçmişi ve genetik yapısı bakımından hiçbir homojenlik elde etmenin mümkün olmadığı suçlu insanlarla deney yapma fikrinin teorik olarak mümkün olmadığını, yapılsa da elde edilen sonuçların anlam ifade etmeyeceğini uzun uzun anlatmam mümkün değil. getir tecavüz suçlusunu, atıyorum sedef hastalığı için yeni geliştirilen merhemi dene bakalım adamın üzerinde. her yerine sür. gözüne sür kaşına sür. sonra da bana bu yaptığın deneyle ilgili bilimsel sonuç ver. veya başka bir pedofili getir, üzerinde retinoid türevi ilacı dene. on tane ver, yirmi tane ver. adam karaciğer yetmezliğinden öldü diyelim, bana bununla ilgili klinik ve istatistiksel anlamlılığı olacak veriler sun. "20 tane retinoid türevi tablet verdiğim 40 yaşında, 13 yıldır sigara kullanmakta olan, alkol kullanmayan, ailesinde tansiyon ve diyabet öyküsü olan denek, karaciğer yetmezliğinden ölmüştür" bilgisi tıbbın ne işine yarayacak bana bunu anlat.
ya da siktir et, anlatma.
edit 2: insan sever, hümanist filan değilim, aksine mizantrop olduğumu ve hayvanları da insanlardan üstün gördüğümü ifade ettiğim bir düzine entrym var 8 seneden beri ara ara yazılmış; işin bilimsel boyutunu; senelerdir farmakolojiye hizmet veren bir çevirmen olarak dilim döndüğünce anlatmaya çalıştım, hepsi bu. meraklıysan klinik dışı araştırmaları, glp'yi, helsinki bildirgesi'nin konuyla ilgili kısımlarını, avrupa ilaç ajansının ruhsatlandırma süreçlerini, klinik dışı araştırmaların gerekçelerini vs. vs. vs. araştırır, okursun. dünyada hangi ülkelerde ve hangi üniversitelerde bu tür laboratuar hayvanı üretim merkezleri olduğunu da araştırırsın yine istersen. anlamak, anlamamak senin sınırların dahilinde.