sanılanın aksine
kasnak ve
kayış kullanmayan, sürtünme ile çalışan hiçbir parça içermeyen
sürekli değişken şanzıman.
(evet
tork konvertörü de içermeyen)
nasıl çalışır?
bir
gezegen dişlisi,
güneş dişlisi ve
halka dişlisi sistemi kullanır.(
toyota buna
power split device diyor.
içten yanmalı motor bir elektrik motoruna bağlıdır. bu motor jeneratör görevi de görür buna motor-generator-1 diyelim(
mg1). dişli setinin güneş dişlisi bu mg1'e, içten yanmalı motor ise bu dişli setinin gezegen dişlisine bağlıdır.(bu mg1 aynı zamanda marş motoru olarak da çalışır)
bir diğer tamamen elektrikli motor-jeneratör ise bu dişli setinin halka dişlisine yani dış tarafına bağlıdır. buna da motor-generator-2(
mg2) diyelim.
gezegen dişlisi(dişlileri desek daha doğru olur çünkü güneş ile halka dişlileri arasında 3 tane küçük gezegen dişlisi merkezlerinden birbirine bağlıdır) birbirlerine değmeden güneş ve halka dişlileri arasında hareket ederler. bu 3 dişlinin(gezegen dişliler) merkezleri birlikte bağlanıp tekerlere güç ileten
çıkış şaftına bağlanır.
ilk hareket esnasında bataryalarımız dolu diyelim. mg2 halka dişlisini hareket ettirirken mg1(güneş dişlisi) sabit olduğu için ileri doğru gitmeye başlarsınız.
diyelim ki bataryalar boşalmaya başladı bu sefer mg1(güneş dişlisi) de halka dişlisinin ters yönünde hareket etmeye başlar. mg1 içten yanmalı motora bağlı olduğu için(güneş dişlisi gezegen dişlilerine bağlıdır) içten yanmalı motoru da çalıştırmış olur ve mg1 bataryaları doldurmaya başlar. ayrıca bir kısım enerji de güneş dişlisini çevirdiği için hem halka dişlisi hem de halka dişlisinin ters yönüne dönen güneş dişlisi sayesinde çıkış şaftında dönüş sayısı artar ve araç hızlanmaya başlayıp hem de mg1 aracılığıyla bataryalarını doldurabilir.
eğer bataryalar nispeten dolu ve artık içten yanmalı motor kapalıysa frene bastığınızda enerji geri kazanımı için mg2
rejenerasyon yapmaya başlayacak ve bataryaları biraz daha doldurmaya çalışacaktır. (bataryalar hiçbir zaman neredeyse tam dolmayacaktır ama bu başka entry konusu)
böylelikle toyota mühendisleri bence yüzyılın en devrimsel makinesini yapıp patentinden bile dünya para kazanacak, insanlık da bozulması imkansız şanzıman ile tanışmış olacaktır.
not: bu şanzımanı ford ve honda lisanslayarak kullanır.
hibrit olmayan araçlarda bu şanzımanı göremezsiniz çünkü iki adet motor-jeneratöre ihtiyaç duyarlar.
video:
https://www.youtube.com/watch?v=ppyk3zlubtmedit: bazı yanlış anlaşılmaların önüne geçmek için entryi düzenledim.
ayrıca video de ekledim.