toprakların farklı özelliklere
* gibi sahip olması sebebiyle ortaya çıkan
rant türü.
david ricardo tarafından açıklanmıştır.
**
üretim faktörlerinden olan toprak faktrünün üzerinden sağlanan rant(emeksiz kazanç)'ın ilk kez ve tutarlı olarak david ricardo tarafından açıklandığı teoridir.
ricardo'nun görüşüne göre ilk aşamada toprakların yüksek verimli olanları üretime açılır. ancak yüksek verimli toprakların sayısı sınırlı olduğundan daha sonra üretime açılacak toprakların verimliliği git gide düşecektir. 17 ve 18 yy olduğu gibi artan nüfus ile birlikte artan tarım ürünü talebi verimliliği düşük toprakların da üretim için açılmasını gerektiricektir. ancak bu durum verimli toprak sahipleri ve verimsiz toprak sahipleri arasındaki üretim maliyetlerini etkiler. buna rağmen tam rekabet piyasası nedeniyle geçerli olacak tek fiyat sistemi verimli toprak sahiplerinin fazlaca rant elde etmesine neden olacaktır.
tek fiyat sistemi neye göre oluşacak peki ? çok basit tabiiki maliyeti yüksek olan üreticiyi korumak için (!) en verimsiz toprak sahibinin üretim maliyetine eşit olacaktır bu tek fiyat. dediğimiz gibi daha önce verimliliği yüksek olan toprakları kapanlar bu düşük fiyat üzerinden güzel bir rant elde edeceklerdir.
verimdeki azalış doğal olarak birim maliyetleri ve marjinal maliyetleri arttırmaktadır. tam rekabet boşullarında fiyat en düşük verime sahip olan toprak sahibinin marjinal gelirini marjinal maliyete eşitlediği noktada oluşacaktır. mc=mr
ricardo için rant;
toprak arası verimlilikten kaynaklanır.
rant olgusu verimli toprakların kısıtlı olduğundan ortaya çıkmıştır.
rant, üretimde maliyet unsuru değildir çünkü verimsiz tarım toprakları nedeniyle maliyetteki artış sonucu ortaya çıkmakta ve bu toprakların ürünlerinin satış fiyatı içinde yer almamaktadır.
rant, verimli toprak sahipleri için hakedilmemiş kazançtır. hak etmeden kazanırlar.
kişisel görüş; faiz ve rant ayrı şeylerdir. islamda geçen faiz günahtır düşüncesi günümüzde rant anlamına gelen olgudan oluşur kişisel görüşüme göre. faiz haktır. günah değil. günah olan ranttır. ayrımı yapabilecek kadar zekanız varsa eğer.
ricardo rantı da denilen, toprağın verimliliğinin ve tüketim merkezine uzaklığının farklı olmasından kaynaklanan rant.