varolduguna ve zamanla azalip kaybolmadigina gore organizmanin genel cevreye uyumunu, dolayisiyla da neslini devam ettirme ihtimalini en azindan azaltmayan bir gen. eger bir zarari dokunsaydi ve genom uzerinde vazgecilmez bir gen ile ayni locusu paylasmiyor ise zamanla gen havuzundan silinir giderdi.
su halde:
ya dedikodu geni faydali bir gendir ve organizmanin ureme sansini arttirir
ya dedikodu geni genom ustunde cok vazgecilmez bir genle ayni ya da cok yakin bir locusu paylasiyordur dolayisiyla gerekli gen her kopyalandiginda dedikodu geni de buyuk ihtimalle kopyalanmakta, bir nevi genetik otostop yapmaktadir
ya da dedikodu geni vucutta baska bir ise yarayan bir baska genin yan etkisidir. bir nevi bunu alana su da yaninda bedava ekolu.
simdi dusunelim bakalim bu seceneklerden acaba hangisi akla daha yatkin?
ilk once insan hemen herkesin dedikodudan yakinmasini gorunce birinci secenegin gercek olamayacagini dusunuyor. ne de olsa dedikodu bu kadar feci bir seyse o zaman kimse dedikoducu oldugunu bildigi birisiyle sevismek istemez (malum dedikoducu bu senin de deikodunu yapmaz mi nasil olsa?) dolayisiyla dedikodu geni yuzeysel bir bakis acisiyla organizmanin ureme sansini arttiriyor olmamali. dedikoducularla seks yapmaktan cekiniyor olmasi gerekiyor insanlarin. ancak eger gercekten oyle olsaydi o zaman dedikodu geninin yokolmasi gerekmez miydi? ikinci veyaucuncu secenekler dogru olsa bile yani dedikodu geni otostopcu ya da yan etki falan olsa bile bu kadar yuksek bir secilim baskisi bir sekilde dedikodu gensiz genomlar uretmeyi becermez miydi? elbette becerirdi. su halde dedikodu geni bir sekilde pozitif bir secilime ugramiyor olsa bile ayni zamanda negatif bir secilime de ugramiyor olmak durumunda.
peki nedir dedikodu genini gen havuzunda basarili kilan faktorler?
dedikodu malzemesi - dedikoducu ortaklasa evrimi: dogada cok sik rastlanan bir kavramdir ortak evrilme. yani iki ozellik birbirini besleyen bir sekilde mustereken evrilirler. gavurcasina co-evolution deniyor, belki daha cazip bir turkce terim de vardir ama ben bilmiyorum. dedikodu - dedikoducu co-evolutioni basit bir anlatimla dedikodu malzemesi olmaya merakli organizmalarin etrafta daha cok dedikoducu olmasindan, dedikoducularin da etrafta dedikodu malzemesi olmasindan daha fazla haz etmesine dayanir. dolayisiyla mesela hucreleri dedikodu malzemesi olma geniyle dolup tasan (dikkatinizi cekelim, bu gen henuz daha fenotipik etkiler gostermemis, dormant bir vaziyette olabilir) organizma dogal olarak dedikoducu genini gordugu yerde sarilacaktir. neticede dedikodu malzemesi her zaman dedikoducuya ihtiyac duyar, ayni sekilde dedikoducu genlere sahip organizma da dedikodu malzemelerine yakin duracak, iki gen ortaklasa gen havuzundaki yerlerini saglama alacaklardir. kanit isteyenler dedikodu muhabirlerinin cep telefonlarina gelen ihbarlarin asil kaynaklarini arastirarak ise baslayabilir, ihbarin ne siklikla dedikoduya konu olan organzimadan kaynaklandigini gozlemyebilirler.
su halde boyle bir co-evolution soz konusu ise, bu dedikodu sevmem, dedikodu igrenctir soyleminin hakimiyetini nasil acikliyoruz..ah efendim ah..onun da cok basit bir genetik aciklamasi var elbette. dedikodu geni ayni zamanda istemem yan cebime koy geniyle de ortak evrilmistir. dedikodu geninin en su katilmamis haliyle
fenotipik etkielrini gosterdigi organizmalar ayni zamanda istemsiz olarak dedikodudan hic hazzetmem sekerim lafini da en cok kullanan organizmalardir.