insanın cennetle ilgili tasavvuru her daim değişiyor.
çocuklukta başka, ergenlikte başka, gençlikte başka, yetişkinlikte başka. yoksunken başka, yoksulken başka. özlerken başka, aşıkken başka. yalnızken başka, kalabalıkken bambaşka.
hemen her dönemde nasıl bir cennet tasavvur ettiğimi ve o tasavvurun bilişsel arka planını hatırlıyor ve anlayabiliyorum.
toplama baktığımda ise anlıyorum ki, cennet allah'ın insanı affettiği yerdir. varoluş sancılarının dindiği, suçluluk duygusunun bittiği, korku ve ümit arasındaki o tedirginliğin son bulduğu, keşke toprak olsaydık gibi sayısız keşkelerin sustuğu, allah'ın affı ve merhameti ile insanın omzundaki tüm yükleri aldığı, kulunu bağrına bastığı yerdir. cennet değil altından ırmaklar akan bahçeler olmak, koskocaman, uçsuz bucaksız bir çöl olsa, insan merhamet olunarak, affedilerek oraya girse, o'nun manevi gölgesinde, cenin pozisyonunda sonsuza dek bebek gibi uyuyabilir gibi geliyor. kaygısız, korkusuz, olabileceği en güvenli yerde, en rahat, en huzurlu halde olarak.
dünyayı cennet olmaktan çıkaran sayısız meşakkati veya yoksunlukları değil çünkü; incecik kıldan bir köprüde her an doğru ve iyi olan her şeyden uzaklaşıp yanlış tarafa düşme ihtimali. neyin doğru neyin yanlış olduğunu bile bile yanlışlar içinde yüzmeye devam etme iradesizliği. ideal benlikle gerçek benlik arasındaki tezatın farkında ola ola kaçınılmaz sona, hesap vaktine yaklaşmak asıl zor olan. tüm bunların son bulması başlı başına cennet zaten.
bunları söylerken haddi aşıyor olmak da istemem. allah'ın kuran'da vaat ettiği cennet nimetleri, küçük, basit, hafifmeşrep temayüllermiş gibi konuşmaktan imtina etmek lazım. o bizi bizden iyi tanıdığı için onları vaat ediyor. biz kendimizi olduğumuzdan yüksek konumlandırdığımızdan o vaatlerin hikmetini idrak edemiyor, manevi olarak daha yüksek bulduğumuz şeylere talip oluyoruz bazen. gerçi o da şundan: affedilmeye öyle muhtacız ki, diğer ihtiyaçlarımız onun gölgesinde kalıyorlar.
cenneti, dostlarla oturup kurabiye yiyip süt içtiğimiz bir yer olarak hayal ettiğim çok oldu. dünyada da dost meclisinden daha mutlu olduğum bir yer yok. ama şimdilerde anlıyorum ki, o tasavvuru cennet yapan şey ne dostlar, ne kurabiyeler, ne süt. affedilmiş kullar olarak orada bulunuyor olmak cenneti cennet yapıyor. hurileri, ırmakları, ağaçları, yeşillikleri, dost meclislerini cennet yapan şey bağışlanmış olmak, rızasını kazanmak. yoksa hepsinin gölgelerini az ya da çok bu dünyada da tattırıyor. bazılarının ardında zehir gibi ama hepsinin ardında muhakkak acımtırak bir tat kalıyor.
"ey huzura kavuşan nefis (insan)! sen (allah’tan) memnun, (allah da) senden razı olarak rabbine dön! (iyi) kullarım(ın) arasına katıl. cennetime gir."
* *