stefanos yerasimos’un, türkiye bilimler akademisi (tüba)’nin 20.05.2002’de düzenlediği ermeni konferansına katılıp, burada yaptığı ve ermeni sorununu "bir tarih-hukuk çelişkisi" olarak tanımlayarak, "hukukun amacının kanıtlamak, tarihin ise izah etmek" olduğu anafikri üzerine oturttuğu konuşmasının kitap haline getirmiş biçimidir.
aynı yıl tuba yayınları arasında çıkan bu küçük kitabın (48 sf.) ikinci baskısı da 2005 yılında yayınlanmıştır.

edit: prof. dr. k stefanos yerasimos'un bu konuşma metni tarih vakfı'nın yayımladığı toplumsal tarih dergisi'nin, eylül 2002 tarihli 105. sayısında çıkmıştır.
*
daha sonra, bu dönemin türk tarih kurumu başkanı yusuf halaçoğlu, bu konuşmayı, bu kitabı ve tüba’nın tutumunu; "prof. yerasimos, konuşmasında hiçbir belge ve kaynak sunamazken, konuşma sonrasında kendisine yöneltilen soruları da hep kaçamaklı cevaplamış, birçoğuna ise "bunların belgelerini bilmiyorum" veya "bu konuda bir fikrim yok" şeklinde geçiştirmiştir. aslında konuşmacı bu ifadeleriyle, ermeni sorunu hakkındaki bilgisi olmadığını itiraf etmiş, bu nedenle yaptığı konuşma ile niyetini açık bir şekilde ortaya koymuştur.
tabii bu çerçevede bir konuya dikkat çekmek gerekmektedir. türkiye’nin en yüksek seviyede bir bilimsel kuruluşu niteliğinde olan türkiye bilimler akademisi yetkilileri, ermenilerle ilgili hiçbir eseri ve araştırması olmayan sayın stefanos yerasimos'u hangi kıstaslara göre davet etmiş ve bu derece gayrı ilmî bir konuşmayı nasıl yayınlamıştır ?
işin daha da vahim ve acıklı tarafı ise tüba tarafından kitaplaştırılan bu konferansı tüba başkanının “karmaşık bir soruna nesnel bir bakış açısı getiren konuşma” olarak nitelendirmesi ve yerasimos’a bundan dolayı teşekkür etmesidir." diyerek eleştirmişti.

bu konuşmalarına o dönemde sıkça yer verilen ve kendisinden bilinen resmi ideolojiyi savunması yönünde çok şeyler beklenmiş; kendisi de, haksızlığı savunmanın güçlüğü altında iyice ezilince, yine bir başka basın toplantısında, eline aldığı bir tomar kağıdı sallayarak; devletin, bugün müslümanlaşmış ermenilerin hepsinin kimlik kayıtlarını tuttuğunu ve bildiğini söyleyerek, bunları ifşa imasında bulunması üzerine, apar topar tarih kurumu başkanlığı görevinden azledilmişti.
şimdi, ama bu defa biraz mahçup ifadelerle, bazı kanallarda boy göstermekteyse de, kamuoyu bile bunları aştı, kendinin ve fikirlerinin önemi kalmadı.

yerasimos'un toplumsal tarih'te çıkan konuşmasının metni bianet'te okunabilir, (bkz: birinci dünya savaşı ve ermeni sorunu).

öte yandan, bizzat türk tarih kurumu'nun imkanlarını kullanıp, amiyane tabirle vergilerimizi sömürüp ermeniler sürgün ve göç gibi "belge ve kaynak" tahrifatlarıyla dolu rezalet ötesi kitapta imzası bulunan bugünün mebusu yusuf halaçoğlu, bu konuşmayı eleştirebilecek tıynette mi -ona da siz karar verin.