ilkokul öğretmenime ne kadar teşekkür etsem az olacağını hissettiren kitaplardan biri...

iyiyi, kötüyü, hakkı, adaleti öğreten kitap, düşündüm de bir yetişkin olarak yeniden okumam gereken bir kitap...

samet behrengi'nin 'küçük kara balık' hikayesini de okuyun.yeni yerler keşfetmenin,insanlar tanımanın önemini anlatan bir çocuk hikayesidir.

küçük kara balık'la beraber küçüklüğümün sıra sıra okunan kitapları. bir de gendaş çağdaş çocuk kitapları serisi vardı. beni ben yapan kitaplardır.

nar yayınları'ndan ciltli ve sayfa kalitesi çok güzel bir çocuk kitabı. içindeki çizimler de pek hoş doğrusu.

sevginin, emeğin, direnişin, dostluğun kitabı. şeftali ağacı iyi niyetli, masum olan iki arkadaşa meyvelerini sunmak için toprağı bir an önce yarıp, güneşi içine çekip bir an önce meyvelerini vermek niyetinde ama kader ağı onu hesapçı, çıkarcı bir bahçıvanın ellerine sürüklüyor. böylece şeftali ağacımız direniyor, başkaldırıyor sevmediği bu adama meyvelerini vermiyor.
her zaman iyi niyetli olmayı öğütleyen muhteşem bir eser...

ortaokul düzeyinde yaratıcı ve empatik yazma çalışmalarından önce okutulabilecek güzel bir kitaptır. yılan öldürme bölümlerini saymazsak tabii ki.

ölümün tamamen bir son olmadığını, insana yeni şeylerde getirebileceğini gösteren ve insanı hüzünlendiren bir çocuk kitabı. her şeftali yediğim zaman aklıma şeftali çekirdeğinin neler düşündüğü aklıma gelecek sanırım.

--- spoiler ---

"tamamlanmış bir çekirdekle tamamlanmamış bir ağaç arasında ne fark olduğunu düşündüğümde, tamamlanmış çekirdeğin bir sona ulaştığını, şayet değişmezse çürüyeceğini, oysa tamamlanmamış bir ağacın harika bir geleceği olduğunu anladım."

--- spoiler ---

arabalar beş kuruşa ile birlikte ilk iki kitabımdan biriydi.

edebiyat tutkumun sabahattin ali ve samed behrengi gibi iki dev yazarla başlamış olması ne kadar güzelse, ikisinin de genç yaşlarında kafaları taşla ezilerek öldürülmüş olmaları o kadar acı.

--- spoiler ---

"birden bir genç kız çıkageldi kalabalık arasından." muhtemelen onun da kendisine vuracağını düşünmüştür esir asker. ama inanamaz ve ömür boyu kalbinde atacak bir insanlık umuduna kavuşur o anda: "bir şeftali uzattı bana ve uzaklaştı."

onca linç kalabalığı arasından bir kız çıkagelir, behrengi'nin "bir şeftali bin şeftali"sinden adeta, "bir"i uzatır, şeftaliyle birlikte o linçe içeriden, yüreğiyle, öyle ya da böyle eylemiyle direnir bir bakıma. değiştiremese bile o kitleyi, onlardan biri olmayı reddettiğini dünyaya böyle ilan eder.

o asker sağ kalabildiği için bize o şeftaliyi, adını bilmediği o kızı anlatır ve bu sadece "hatıra" olmakla kalmaz, bir "etik dersi"ne dönüşür.

--- spoiler ---

umur talu'nun 24 subat 2024 günü t24'de yayınlanmış yazısının başlıgı. kayda geçsin.

öğrencime hediye arayışındayken denk geldiğim okurken çocuk kitabı olarak satılmasına anlam veremediğim bir kitap.

--- spoiler ---

uyudum ki ilkbahar geldiğinde güçlenmiş, toprağın üzerine çıkıp mehmet ve ali için meyvelerle dolu bir ağaç olmaya hazırlanmış şekilde uyanayım. güzel, utangaç kızlar gibi pespembe yanaklı, kocaman sulu şeftalilerle dolu bir ağaç.

kış boyunca gördüğüm düşleri pek hatırlamıyorum. yalnız bir keresinde, düşümde büyük bir ağaç olduğunu gördüm. mehmet ve ali üzerime tırmanıp dallarımı silkelediler, yarı çıplak köy çocuklarının hepsi çevreme toplandı, şeftalileri havalara atıp keyifle yediler. ağızlarından akan sular çıplak göğüslerini, karınlarını ve göbeklerini ıslatıyordu. saçkıran olup kelleşmiş bir çocuk “mehmet yedigimiz şeyin adını söylemedin bize” diyordu. “ne de olsa eve gittiğimde neneme ne yedigimi söylemek isterim. bir sürü yedim, ama öyle güzel ki daha doyamadım, bir o kadar daha yiyebilirim. eminim o zaman bile doymayacağım!

çırılçıplak iki küçük çocuk vardı. burunlarının ağızlarının ve bacak aralarının çevresinde sinek göbekleri toplanmıştı. ufaklıklar, toplayıp ısırdıkları her koca şeftali için çığlıklar atıyorlardı. bu, benim düşlerimden biriydi.

--- spoiler ---

alıntı yaptığım yerde de çok net bir şekilde görülen kitabın genelinde de sıkça hissedilen bir cinsiyet rolü problemi olduğunu düşünüyorum.

şeftali, kitabın başından beri dişi özellikleri hissettirilen, dişilliği ifade edilen, yeri geldiğinde kızım, annem diye işaret edilen bir yerdeyken kitabın çoğu yerinde oğlan çocuklarına lezzetini göstermeye, kendini beğendirmeye, tükense de karşısındakine haz veremeye odaklı bir bakış açısıyla sunuluyor. burada dişi; bedeni tüketilen, haz veren ve pasif gösterilirken erkek haz alan ve tüketen taraf olarak gösteriliyor. bu çok masumane yorumlanacak bir nokta değil. ve anlatım şekli, seçilen sözcükler de masumane yorumlanabilecek şeyler değil.

kitapta bazı yerleri çok beğensem de altını çizsem de, bu kitap çocukların okuması için tehlikeli olarak nitelendireceğim bir dilde yazılmış. saf bir kalple şeftalinin yolculuğunu okuyorum hissinin yerini cinsel çağrışımlar yapan bir çocuk kitabı okuyorum hissi aldı kitabın ortasında.

çocuğuma okutur muyum?
hayır.
öğrencilerime okutur muyum?
hayır.