geri kalmış toplumlarda ve özellikle de ortadoğu halkları arasında yaygın bir gelenektir.
karşılaştıkları tüm sorunlara çözüm aramak yerine bir kurtarıcının gelip sorunlarını çözmesini bekler ve bunun için dualar ederler.
bu ilkel gelenek, bu halkların yaşadığı ülkelerin siyasetine de sirayet etmektedir. kendilerini yönetmesi için seçtikleri kişilere olağanüstü nitelikler ve özel güçler addedetmek suretiyle onları kutsarlar. bu da seçilen kişilerde güç zehirlenmesine yol açıp bu kişilerin otoriterleşmesine ve dikta eğilimine neden olmaktadır.
bilinçli toplumlar, sorunların çözümünün yine kendilerinde olduğunun farkında olan toplumlardır. bu toplumlar, hiç kimseye olduğundan fazla değer vermezler. bu nedenle de bu tip toplumların yaşadığı ülkelerde kurumsal zihniyet hakimdir.
edit: sonradan gördüğüm ve konuyu kısaca özetleyen voltaire'e ait olan şu sözü de eklemeden edemedim;
"kendisini başkalarının kurtarmasını bekleyen kişiler yalnızca kölelerdir."