kendisinden yola çıkılarak bir erkeğin şahitliğinin iki kadının şahitliğine denk düştüğünün iddia edildiği ayet. lakin, bu spesifik ayeti alıp kur'an'ın genel tutumuymuş gibi lanse etmek hakkaniyet ölçüsünden sapmaya sebebiyet veriyor.

kuran, şahitlikten bahsettiği (nikah, zina gibi durumlarda) geri kalan durumlarda böyle bir ayrıma gitmemiş, aksine sadece bir tavsiye hükmünde olan bakara 282'de bir kadın unutursa diğerinin şahitliğini kullanmak üzere 2 kadının varlığını tavsiye etmiştir.

öncelikle, diğer şahit istenilen hukukî durumlarda erkek-kadın ayrımına gidilmeyip sadece bu noktada gidilmesinin mantıklı bir sebebi olmalı. şöyle ki: vadeli borçlar mevzusu tabiatı itibariyle bilhassa o dönem kadınlarının pek ilgi alanlarına ve hakimiyet mevkilerine girmeyen, kadınların pek anlamadığı işlerdendir. bu sebebe binaen özel olarak bu işte, genel olarak "olası şahidin hakim olmadığı konularda" yedek şahit bulundurma tavsiyesi söz konusu olmaktadır. bu hükmü alıp genele yaymak ve her zaman için bir erkeğin şahitliğinin iki kadın şahitliğine eşit olduğunu iddia etmenin kuranî bir dayanağı söz konusu değildir.

kuranda, sadece vadeli borçlar konusunda böyle bir şahit anlayışının getirilmiş olması, o dönemin kadınlarının vadeli borçlarla pek bir alakaları olmaması sebebiyledir. geri kalan şahitlik gerektiren alanlarda böyle bir uyarının yokluğu ve islam fakihlerinin görüşüyle hem kadının hem erkeğin şahitliğinin eşit kabul ediliyor olması pekala bunun ispatıdır.

öte yandan, kadınlardan biri unutursa diğerinin şahitliğinin geçerli olacağı, zaten iki kadının hazır bulunmasının sebebinin de bu olduğu ayette net bir şekilde belirtilmiştir. bu bağlamda biri unuttuğunda kalan öteki tek bir kadının şahitliğinin erkeğin şahitliğine teknik olarak eşit olduğu da ortadadır.

lakin, kadınların böyle bir meseleyi "unutabileceği"; daha doğru bir ifadeyle hakim olmadıklarından dolayı karışıklık yaşayabilecekleri o dönemin şartları açısından mühimdir. böyle ehemmiyet arzeden bir konuda tedbir alınması da normal.

peki hani kuran evrenseldi?
şöyle ki, konuya hakim olmayan kişiden "biri unutursa diğeri hatırlasın diye" 2 tane şahit bulundurmak evladır. yani bu şahit sayıları değişime açıktır. mesele maslahattır.

bu zamana pek uygun düşmeyen ayet. şöyle bir haber var;

kadınların hafızası daha güçlü

cambridge üniversitesi tarafından yapılan araştırma, kadınların hafızasının erkeklerden daha güçlü olduğunu gösterdi.

ingiltere'de yapılan bir araştırma, erkeklerin evlilik yıl dönümleri ya da doğum günleri gibi bazı konularda daha unutkan olmalarının nedenini ortaya koydu.

italyan la stampa gazetesinin haberine göre, cambridge üniversitesi tarafından yapılan araştırma, kadınların hafızasının erkeklerden daha güçlü olduğunu gösterdi. yaşları 48 ile 90 arasında değişen 4 bin 500 kişinin hafızasını ölçmeye yönelik bir dizi test yapan bilim adamları, testlerde kadınların erkeklere nazaran ortalama 5.9 daha az hata yaptığını gözlemledi.

bilim adamları, test sonuçlarının bir cinsiyetin diğerine göre üstünlüğünü göstermeyi değil, alzheimer gibi hastalıkların belirtilerinin tespit edilmesine yardımcı olmayı amaçladığını da vurguladı.

mal-mülk davalarıyla ilgilidir. detaylı bilgi için; http://www.kuranmeali.org/…x?suresi=bakara&ayet=282

kopyala+yapıştır yaptığım bu meal, muhammed esed'e aittir.

-siz ey imana ermiş olanlar! ne zaman belli bir vade ile borç verir veya alırsanız yazıyla tesbit edin. bir yazıcı, tarafsız olarak onu kaydetsin. ve hiçbir yazıcı, allah'ın ona öğrettiği gibi yazmayı reddetmesin: öylece, olduğu gibi yazsın. borçlanan kaydettirsin, rabbine karşı sorumluluğunun bilincinde olsun ve taahhüdünden bir şey eksiltmesin. ve eğer borç altına girenin akli veya bedeni bir zaafı varsa veya kendisi (işlemi) kaydettirebilecek durumda değilse, onun menfaatini kollamakla görevli olan kimse, onu adil bir şekilde kaydettirsin. ve içinizden iki erkek şahit tutun; eğer iki erkek bulunmazsa, kabul edebileceğiniz kimselerden bir erkek ve iki kadını şahit tutun ki onlardan biri hata yaparsa diğeri ona hatırlatabilsin. ve şahitler çağrıldıklarında reddetmesinler. küçük olsun büyük olsun, her anlaşma maddesini vade tarihi ile birlikte yazmaya üşenmeyin: bu, allah nazarında daha adil, kanıtlanma açısından daha güvenilir ve (sonra) sizi şüpheye düşmekten alıkoymakta daha uygun olandır. ama eğer (aranızdaki muamele,) birbirinize doğrudan doğruya devredeceğiniz hazır mallar ile ilgiliyse onu yazmamanızda bir mahzur yoktur. ve birbirinizle alış veriş yapacağınız zaman bir şahit bulundurun, ancak ne yazıcı ne de şahit bir zarara uğramasın; eğer onlara (zarar verici bir iş) yaparsanız, unutmayın ki, bu, sizin için günahkarca bir davranış olacaktır. allah'a karşı sorumluluğunuzun bilincinde olun, çünkü sizi eğiten allah'tır ve allah, her şeyin bilgisine sahiptir.-

her kuran ayetinde olduğu gibi her türlü yorumlamaya^* açık olsa da özetle bir erkeğin yapabildiği bir işi iki kadının yapabileceğini söyler.

en azından güvenilirlik açısından 1erkek=2kadın denklemini ortaya koyan, benim allah'a olmasa da, kuran'ın ilahi ve insan eli değmemiş olduğuna olan inancımı sarsan ayet. zira ''uçan spagetti canavarı'' parodi dinindeki ''kadın=insan, erkek=insan, aynı=aynı'' maddesi bile daha mantıklı.

iki kadın=bir erkek konusu ile ilgili;

"bu gibi işler esasında er­kekle­rin işidir. müslüman bir kadının öyle olup bitenlere şahit ola­cak bi­çimde ulu orta yanında hiç kimse olmadan dolaşması müm­kün değil­dir. kadının dışarıda olup biten olaylara karşı hafızasını kapalı tut­ması kadınlığının gereği mükemmelliktir. bu yüzden ka­dın şahit ol­duğu bir konuyu unutabilir. işte tek kadın unuttuğu za­man ona unut­tuğunu hatırlatacak ikinci bir kadının olması daha iyidir. şahitlik için kadının oraya buraya götürülmesi olur olmaz in­sanlarla konuşmaya zorlanması veya unuttuğu konuyu başka er­keklerin ona hatırlatmaya çalışması bunlar hoş şeyler değildir. "

şeklinde açıklamalar okumak mümkün sağda solda.

özellikle;

"müslüman bir kadının öyle olup bitenlere şahit ola­cak bi­çimde ulu orta yanında hiç kimse olmadan dolaşması..."
"...unuttuğu konuyu başka er­keklerin ona hatırlatmaya çalışması bunlar hoş şeyler değildir."

kısımları muhteşem. konu hakkında hiçbir soru işareti bırakmıyor akıllarda, öyle muazzam... yıllardır çözemiyor, anlayamıyordum hikmetini bu ayetin. artık rahatım. kadının olan bitene şahit olacak şekilde dolanmaması ile ilgiliymiş hep. müthiş.

http://www.sorularlaislamiyet.com/…kmeti-nedir.html

kız çocuklara erkek çocukların yarısı kadar miras bırakılmasını tavsiye eden bir dinin, şahitlik konusunda da aynı şekilde 2 kadın 1 erkek eder düsturunu sürdürmesidir. kendi içinde gayet tutarlıdır.

1 erkek = 2 kadın denklemini diyanet mealinde aşağıdaki gibi barındıran ayettir:

"eğer borçlu, aklı ermeyen, veya zayıf bir kimse ise, ya da yazdıramıyorsa, velisi adaletle yazdırsın.
(bu işleme) şahitliklerine güvendiğiniz iki erkeği; eğer iki erkek olmazsa, bir erkek ve iki kadını şahit tutun. bu, onlardan biri unutacak olursa, diğerinin ona hatırlatması içindir. şahitler çağırıldıkları zaman (gelmekten) kaçınmasınlar."

anlamı koparmamak adına önündeki ve takip eden cümleleri de dahil ettim. 2 erkek şahit tutun, onu bulamazsanız hadi size güzellik yapayım 1 erkek 2 kadın da olur deniyor. yani 1 erkeğin şahitliği = 2 kadının şahitliği. diğer bir deyişle, 1 kadının şahitliğine duyulan güven 1 erkeğin şahitliğine duyulan güvenin yarısı.

hadi yine iyisiniz kadınlar. evlenirken oranlar 1'e 4 iken şimdi şahitlik konusunda 1'e 2 oldu. yine erkeklerin lehine ama o kadar da takılmayın her şeye.

--- spoiler ---

şahitliklerine güvendiğiniz iki erkeği; eğer iki erkek olmazsa, bir erkek ve iki kadını şahit tutun
--- spoiler ---

kadın, erkek eşitliğini açıklar. (bkz: nisa 11)

"...erkeklerinizden iki şahidi de tanık tutun. şahitler iki erkek olmazlarsa, rıza göstereceğiniz şahitlerden bir erkek ile -biri yanılırsa diğerinin ona hatırlatması için- iki de kadın olsunlar..." (bakara/282)

değirmen üstü çimen, diyanet bunu bir açıklıyor ki ölürem kızlar naz eylemen:

~
"...bir kadın yerine iki kadının şart koşulması da tek kadının akıl ve dürüstlüğünün yeterliği konusundaki şüpheden veya hükümden değil, onların özel durumları, konumları, psikolojileri, ev dışındaki hayatla ilgileri bakımından unutma veya şaşırma ihtimallerinin daha fazla olmasındandır; yani yine hakkın zayi olmamasına yönelik bir tedbirden ibarettir.

kadın bu bakımdan da ikinci sınıf ve dereceden bir insan olarak algılanmadığı içindir ki, erkek bulunmadığı takdirde denilmemiş, erkek bulunsa bile kadınların tanıklığı kabul edilmiştir. ayetin ifadesine dikkat edildiğinde anlaşılacağı üzere iki kadının şahitliğinde tanıklık eden yine bir kadındır; yani nisabı (şahitlik için gerekli sayı) doldurma bakımından bir kadın, bir erkek gibidir.

diğer kadının işi, hemcinsinin unutması veya yanılması halinde ona hatırlatmaktan, hatırlamasına yardımcı olmaktan ibarettir..."

(diyanet)
~

özetle diyanet, "islam, kadınları unutkan, şaşkın, velhasıl yarım akıllı mallar olarak görür" diyemediği için böyle uzun uzun masal anlatmış.

halbuki ayette çok açık bir şekilde belirtildiği gibi 2 kadının tanıklığı 1 erkeğe denk görülmüş. ki 1500 yıl evvel konu tartışmaya kapatılmış.

daha doğrusu hiç açılmamış.