rowett research institute gibi bir kurumda önemli bir araştırmacı ve kendi alanında dünyanın en önde gelen uzmanı kabul ediliyordu, ancak kovuldu. kovulmasının nedeni ise yaptığı bir deneyin sonuçlarını yayınlamasıydı. işten atılması ve ardından başlayan büyük tartışmaya pusztai affair adı verildi.

pusztai, genetiği değiştirilmiş patateslerin sağlık üzerindeki etkilerini ölçmek için ekibiyle birlikte birkaç yıla dayanan bir seri deney yaptı. sonuçlar inanılmazdı. farelerin hayati organları (kalp, karaciğer, beyin) küçülmüş, sindirim kanallarında tahribat oluşmuş, kansere yol açacak aşırı miktarda ve bozuk hücreler oluşmaya başlamış ve farelerin bir kısmı daha deney tamamlanmadan ölmüştü. bu patatesleri piyasaya süren firma sonuçları duyar duymaz ortalık birbirine girdi (daha sonra bu firma mecburen kapanacaktı).

işin içine ingiltere başbakanı, royal society, dönemin abd başkanı clinton, birçok akademisyen ve dergi karıştı. ileride bu makaleyi yayınlayacak olan dergi, olanca tehditlere ve baskılara rağmen lancet olacak ve makaleyi editoryal açıklamayla birlikte yayınlamak zorunda kalacaktı.

bugün, pusztai'nin açıklamalarına benzer sonuçlar artık fareler üzerinden değil, insanlar üzerinde açıklanıyor. özellikle hindistan'daki pamuk ve arjantin'deki soya üretimi, ve insan sağlığına, biyoçeşitliliğe ve ekosisteme verdikleri zarar artık külliyat oluşturacak düzeyde. olan, pusztai'nin ekibindeki yeniyetme araştırmacıların daha başlamadan biten kariyerlerine ve hindistan'da topluca intihar eden çiftçilere oldu. dünyaya verilen geri dönüşümsüz zarar ise geleceğimizin kapağı oldu.

iddialar olağan şüpheliyi işaret etmekten fazlasını yapıyor, gazeteler dönemin ilişkilerini sayfa sayfa yayınlamış.
(bkz: monsanto)

"dr. arpad pusztai olayı; bilim dünyasının en kara sayfalarından biri, arpad pusztai vakasıdır. 1956 yılında kgb baskısı nedeniyle macaristan'dan kaçan ve ingiltere'ye sığınan arpad, 30 yıl iskoçya'nın rowett enstitüsü'nde görev yapmış dünyaca ünlü bir gd-gıda uzmanıdır.

pusztai, 1998 yılına kadar 270'den fazla bilimsel eser yayınlamıştır. arpad, 1995-1998 yılları arasında daha sonra axis genetic adını alacak olan cambridge agricultural genetics şirketi'nin geliştirdiği, tarla denemeleri rothamsted'de yapılan bir gd-patates ile ilgili bazı araştırmalar yapmıştır. bu patatese, kardelen çiçeğinden bir gen aktarılarak, kardelen lektini üretmesi sağlanmıştır. arpad, önceki yıllarda kardelen lektininin, böcekleri zehirlediğini ancak memeli hayvanlara herhangi bir etkisinin olmadığını göstermiştir.

pusztai'nin yaptığı araştırmada, sıçanlar 3 gruba ayrılmıştır. bir grubu normal patates, ikinci grup gd-patates, üçüncü grup ise kardelen lektini, normal patatesle karıştırılarak yedirilmiştir. gd-patates ile beslenen hayvanların sindirim sistemlerinde ciddi hasar ve bağışıklık sistemlerinde bozukluk olduğu saptanmıştır. oysa kardelen lektini karıştırılan normal patatesle beslenen sıçanlarda hiçbir olumsuzluk saptanmamıştır. bu nedenle gd-patatesle beslenen sıçanlarda gözlenen bozukluğun, kardelen lektininden kaynaklanmadığı, genetik değişim nedeniyle meydana geldiği sonucuna varmıştır.

kendi bulgularına şaşıran dr. pusztai, 10 ağustos 1998'de world in action adındaki bir tv. programına 2.5 dakikalık bir demeç verir. gd-patatesle beslenen sıçanların büyümelerinin durduğunu, bağışıklık sistemlerinin bozulduğunu, karaciğer, kalp, beyin ve diğer organlarında küçülme görüldüğünü söyler. ayrıca; ''imkan olsa hiç gd-besin tüketmem'' ve ''insanların kobay olarak kullanılmasını büyük bir haksızlık olarak görüyorum'' demiştir.

söyleşi akşam saatlerinde televizyonlarda yayınlandığında enstitü müdürü prof. philip james, pusztai arayarak tebrik etmiştir. ertesi sabah enstitü, basın açıklaması yaparak pusztai'nin kaygılarını destekleyen çok sayıda kontrollü çalışmanın var olduğunu ifade eder. aradan 48 saat geçer, arpad pusztai 30 yıldır çalıştığı enstitüden kovulur. bütün çalışmalarına ve adı geçen araştırmanın sonuçlarına el konulur. daha sonraki ifadelerden öğrenildiğine göre, işten atılmadan bir gün önce tony blair, öğleden önce ve öğleden sonra olmak üzere 2 kez enstitü müdürünü aramış. daha sonra monsanto şirketi'nin etkisiyle, abd başkanı clinton'un da enstitü müdürünü aradığı söylenmiştir.

elinden alınan tüm bilimsel sonuçların yanı sıra arpad'ın, gazeteciler ve enstitü çalışanlarıyla konuşması yasaklanmıştır. fakat dr. pusztai, başka bilim insanlarıyla temasa geçmeye devam etti ve şubat 1999'da 13 ülkeden 30 bilim insanı dr. pusztai'ye destek verdi.

bugün dr. arpad, dünyanın her yerinde çeşitli üniversitelerde misafir öğretim üyesi olarak ders vermektedir. ayrıca dr. puzstai çok saygın whistelbblower ödülü'ne layık görülmüştür. bu ödül, uluslar arası nükleer silah karşıtı hukukçular derneğinin almanya şubesi ve alman bilim insanları birliği tarafından verilmektedir."

(bkz: https://www.yaklasansaat.com/…gdo_cagdas_esaret.asp)

hayatının önemli bir kısmını yaptığı deneylerle gdo'lu ürünlerin zararlarını dünyaya duyurmaya çalışmış saygıdeğer bilim insanı.