insanlık, insan onuru, iş güvenliği, siyasal duruş, hayvan hakları... vs vs...
sebze meyve, sağlık hizmetleri ve kuaför ücretleri.
insan hayatı diyen arkadaş amerika'da polisin her gün en az 2 kişiyi öldürdüğünü ve çok azının hesabının sorulduğunu bilmiyor sanırım.
bbc milliyetedit: türkiye'de insan hayatı çok değerli demek istemedim. amerika bu konuda dünyada en geri ülkelerden birisi. türkiye'de de hesabı sorulmamış, polisin işlediği onlarca cinayet var elbet.
edit2: dünyadaki en büyük gelir adaletsizliğinin olduğu bir ülkede insan hayatının değerli olduğunu savunmak ahmaklıktır.
amerika'daki 300 milyon insan içinde 3 milyon insanın geliri geri kalan 297 milyon insanın gelirine eşit. böylesine bir adaletsizlik var. 1% geri kalan 99% ile aynı gelire sahip.
amerika'da kimi kaynaklara göre 20 milyon evsiz insan var. yunanistan nüfusunun iki katı kadar insan evsiz ve hala insan hayatının değerli olduğunu iddia edenler var.
bunlar da
bonus1 bonus2
en çok dikkatimi çeken "su" olmuştur. 500 ml su 1.5 dolardır.
(bkz:
ambulans)
bir gün abd'li arkadaşla burger kingden menü yiyoruz. yedik bitirdik, çıktık dışarı yürüyoruz. birden bu karnını tutu " dizzy" diyor. anladım o zaman zehirlendiğini. yattı çimlere, ben hemen telefona davrandım ambulans çağırayım diye. adam yere yapışmış kusuyor. birden tuttu kolumdan ambulans çağırma dedi. sonra ağzını çimlere sürdü. ben de yoldan geçen bir arabayı durdurdum. hemen sağolsun koştular, bıraktık eve. 1 gün dinlendi evde iyileşti. daha sonra neden ambulans çağırmama izin vermediğini sordum. 500 dolar dedi; o kadar para vereceğime ölürüm daha iyi dedi.
işçilik ve bahşiş.
abd'de araba tamircisi, nakliyeci, berber gibi vücut gücüyle ya da zanaat olarak yapılan işlerin ücretinin büyük bölümü işçilik ücreti ve genelde türkiye'de olduğu gibi "işçiliği de almayıver yea" gibi bir pazarlık opsiyonu mevcut değil.
bahşiş konusu ise bambaşka bir boyut. taksi şoförüne bahşiş vermek nedir hala anlayabilmiş değilim.
egitim - iyi universitelerin senelik harci 50-60 bin dolar. 4 senelik universite harci en az 200 bin dolar.
saglik - saglik sigortasiz en ufak saglik hizmeti binlerce dolar. ornek olarak saglik sigortasiz dogum, 20-30 bin dolar. ısveren tum ailenizi kapsayan saglik sigortasi sagliyorsa bile, sizin senelik maasinizdan kesilen katki payi 5 bin dolar.
cocuk bakimi - eve bakici almayi gectim, kres ayda 1-2 bin dolar.
ev kirasi - new york a hic girmeyeyim, mesela boston da iki oda siradan bir evin kirasi 2 bin dolar.
ev satin almak - yine new york'u gectim, boston, dc, vs. gibi buyuk sehirlerde iyi bir muhitte ev milyon dolar ve ustu.
ev vergisi - sahip oldugunuz eve eyaletine gore yuzde 1-4 arasi vergi vermek. mesela turkiye'de 500 bine ev aldiniz. her sene devlete yuzde 4, yani 20 bin lira sahip oldugunuz evin vergisini verdiginizi dusunun.
market fiyatlari - ozellikle sebze, meyva, ekmek
disarida yemek yemek - en basit iki kisi pizza, hamburger, vs. yiyip, bir seyler icmek, 50 dolar.
biletli etkinlikler - sinema, konser, mac, vs., mesela sinema bileti 15-20 dolar.
ıs gucu - eve sucu, anahtarci, elektrikci, usta vs. cagirmak. mesela anahtarcinin gelip 30 saniye de kapinizi acmasi 50-60 dolar.
nerdeyse herseye bahsis vermek - restoranlarda yuzde 15-20. bunun disinda berberden tut, taksiciye kadar herkese bahsis vermek.
araba kullanmak disinda ulasim - new york'da tek binim metro 2.75 dolar, taksi ozellikle kucuk sehirlerde ciddi pahali, tren 2-3 saatlik mesafelerde bile en dusuk tek yon 50 dolar, otobus ayni sekilde 2-3 saatlik yol icin 40 dolar civari, ucak ulke ici, misal new york-miami gidis donus 400-500 dolar.
kablolu televizyon - en ucuz paket, 50-60 kanalli kablolu tv -ayda 50 dolar.
araba tamiri - araba fiyatlari ozellikle yuksek motor hacimli amerikan arabalari turkiyeye gore cok ucuz fakat genel olarak araba tamiri pahali.
türkiyede ucuz olan insan hayatı diyen ucuz insanlar