1298
fransa'sında yaşayan, 2022
ırak'ında yaşayan ve
sümer döneminde yaşayan gençlerin ortak sorunları vardı. bunlar gençlik ile ilişkili sorunlardı ve çağlar üstüydü. yani tarihsel değildi. bir de tarihsel olan, koşulsal olan, çevresel olan gençlik sorunları vardır. örneğin 1800'lerin sonu, 1900'ların başında doğan çocuklar savaş çocuklarıydı. ilk gençliklerinin önemli bir kısmı savaş, yıkım, fakirlik ve otoriter rejimlerden kaynaklanan sorunlarla geçti. elbette aynı tarihlerde doğmak, aynı sorunlarla yüz yüze olmayı da zorunlu hale getirmiyor. örneğin 1930'ların almanyasında
yahudi genci olmak ile aynı tarihlerde aynı coğrafyada bir alman genci olmak aynı şey değil, olamaz.
türkiye'de doğup büyümüş z kuşağının sorunlarına odaklanacaksak, onlar da dünya tarihindeki
her genç kuşak gibi az emekle çok kazanç elde etmek istiyorlar. bu çok temel bir insani , hatta hayvani içgüdüdür. ama bugün türkiye'de doğup büyüyen z kuşağının "
çalışmadan para kazanmak istemek" için daha
rasyonel gerekçeleri var. birkaçını sayayım:
- türk lirasının inanılmaz değer kaybı ile
insan emeği aşırı değersizleşti. köpek gibi çalışsanız bile, z kuşağı yaş ortalaması ve nitelikleri düşünülürse, kazanılan para ancak temel ihtiyaçları karşılayabiliyor. o zaman gençler şunu düşünüyor; zaten evde ailemle kalarak temel ihtiyaçlarımı karşılayabiliyorum, o zaman neden haftada minimum 40 saat çalışarak benzer standartlara sahip olmak için çok
daha mutsuz ve yorgun olayım.
- y ve z kuşağı mutluluğa erişim konusunda tarihin en şanslı iki nesli. çünkü evden hiç çıkmadan dünyayı gezebiliyor, kendilerini dijital paralel evrenlerle uyuşturabiliyorlar. önceden internet yokken insanlar bu tip mutlulukları ancak kitap, tv gibi birkaç araçla kendi başına elde edebiliyordu. onun dışında toplumsal olmaya mecburdu. şimdi ise bu iki kuşağın üyeleri zamanlarını olabildiğince
bu dipsiz haz evreninde geçirmek için çok daha az çalışarak para kazanmayı arzuluyorlar. az çalışmak demek, kendilerine ayırabilecekler çok haz zamanı demek. tüketilecek çok fazla haz nesnesi var eskiye oranla.
- internet evreni sayesinde y ve z kuşakları sistematik bir şekilde daha iyiye, daha güzele
maruz kalıyorlar. önceden fakir insanlar zengin insanların nasıl yaşadığına dair ancak fikir yürütebilirlerdi, şimdi ise dijital evrende herkes sahip olduklarını sergileme yarışında. bu da bunlara erişmeyi arzulayan bu iki nesilde bir tür yetersizlik ve telaş duygusu uyandırıyor. bu umutsuzluğun ilacı da paradoksal olarak bu dünyayı dijital evrende takip etmek oluyor. yani adam tüm iç dünyasını dijital iç evreninde tatmin ediyor. yaşayamayacağı evleri izliyor, sahip olamayacağı kızları/erkekleri stalklıyor vs. bu steril haz dünyası insanı dış dünyanın kaygılarından arınmaya sürükleyen bir ruh halini beraberinde getiriyor. bu nedenle gençler türkiye'nin çirkin reel yaşamına en az bulaşarak para kazanma hayali kuruyorlar. gençler mükemmel hijyenik dijital dünyalarından kafalarını çıkarıp, kaba saba, estetik olmayan reel dünyaya (
türkiye simülasyonu) karşı daha kırılgan hale geliyorlar.