alman felsefesi, ingiliz siyasal iktisadı (bkz: political economy) ve fransız ihtilalinden aldığı ilhamlarla oluşturduğu teorinin istemi dışında büründüğü halden; kendisi ateistken yeni bir din yaratmış olmaktan hoşnutsuz kalmış olacak ki marx, "ben marxist değilim", ve hatta orjinal şekliyle "je ne suis pas un marxist" demiş bi insandır. komünist manifesto'yu hatmedenler marx'ın bu lafını pek ciddiye almadılar yalnız, ona üzülüyorum,
zira (bkz: komünizmin kara kitabı).