2023 yılında akp sonrası hükümetten beklentilerdir kendileri.
bir kaç temel konu tabiki aşağıdakiler;
* bağımsız ve yetkin merkez bankası yönetimi,
* inşaat değil üretim odaklı ekonomi yönetimi,
* bağımsız yargının garanti edilmesi,
* artık adam akıllı bir eğitim sistemi,
* adil vergi dağılımı,
* devlet planlama teşkilatının yeniden kurulması.
* mülteciler sınırdışı lütfen.
haricinde detay konularda ise kişisel beklentilerim.
ekonomi
* yid projelerinin kamulaştırılması.
* otomobil ve motosikletteki ötv'nin kaldırılması
* tam kontrollü tarıma geçilmesi. ülkenin ihtiyaç duyduğu tarım ürünlerinin önceden kotalandırılması ve ekilecek ürünün il il, ilçe ilçe, köy köy, çiftçi çifti dağıtılarak tüm ürünlerde arz talep dengesinin sağlanması.
* çiftçiye sahip oldukları araziyle doğru orantılı şekilde belirli bir limitte ötv'siz akaryakıt (veya ötv iadesi) sağlanması.
* türkiye'deki kripto para borsalarının desteklenmesi. belki bir binance çıkmaz bizden ama global anlamda güvenilen borsaların yaratılması ve kripto dünyasında dönen paradan maksimum fayda sağlanması.
* kamu - özel sektör iş birliğinin sosyal sorumluluk projelerine odaklanması. bir çok firma, kendi marka değerlerine destek olmak amacıyla sosyal sorumluluk projeleri yürütmek istiyor. ancak bir çoğu doğru alan nedir, nasıl başlamak lazımdır bilemediği için bu alanda ciddi bir potansiyel değerlendirilemiyor. belediyeler ve kaymakamlıklar işbirliğinde, bakanlık koordinasyonunda her bölgede gerçekleştirilebilecek sosyal sorumluluk proje fikirleri geliştirilsin ve askıya çıkartılsın (ki bu projeler normalde kamunun yapması gereken ama bütçe sıkıntısı sebebiyle yapamadığı ufak tefek işler bile olabilir - tabiki alt yapı yatırımlarını kastetmiyorum). özel ya da tüzel kişiler sahiplenmek istediği projeleri seçip kamu güvencesiyle finansman sağlasın.
* tüm kamu ihalelerinin online olması ve canlı yayınlanması.
* kamu ihalelerine giren firmaların isimlerinin hiç bir yetkilinin & kamunun bilemeyeceği şekilde gizlenmesi. bunun için yetkinlik değerlendirmesini merkezi olarak yapan bir alt yapı & kriptolama birimi kurulur. firmalar buradan bir kod alır ve bu kod ile ihaleye katılır. nihayetinde ihaleyi yapan kurum ve takip edenler, hatta giren firmalar, kime ait olduğunu bilmedikleri o kodların rekabetini izlerler. bu durumun pratikte uygulaması zor biliyorum, ama imkansız değil. eğer devreye alınabilirse özellikle ihale öncesinde firmalar ifşa olmayacağı için ihale mafyasının (evet hala neredeyse tüm ihalelere girecek firmalar, verecekleri fiyatlar o mafya & çetelerin kontrolünde) köküne kibrit suyu dökülmüş olur.
* finans merkezi hevesi ile merkez bankası ve kamu bankalarının istanbul'a taşınması, aslında ankara'nın kıymetsizleştirilmesi projesinden vazgeçilmesi. eğer bir finans merkezi ihtiyacı varsa bu neden ankara'da olmasın ki? özel sektör bankalarının gm'lüklerini ankara'ya taşıtalım mesela, ne dersiniz?
* tüm alanlarda matraha bağlı vergi oranı uygulamasından vazgeçilmesi ve tek tip / yalın vergilendirme sistemi oluşturulması
* üstteki maddenin bir uygulaması olarak maaşlarda da hesabı kolay ve adil bir düzene geçilmesi. örneğin asgari ücret kadarlık gelirin şu anki gibi gelir vergisinden muaf, üstündeki rakamın da standart %30 gibi bir seviyede gelir vergisine tabi olması. sgk primlerinde de tavan uygulamasının kaldırılması. aynı şekilde kıdem & ihbar tazminatlarında da tavan uygulamasının kaldırılması.
* büyük şehirlerden taşraya taşınmaya karar veren şirketlere özel teşvikler oluşturulması.
sağlık
* sağlık personeli sayısında ciddi eksiğimiz olduğu herkesin malumu. bunu gidermeye yardımcı olmak için hem yurtdışına gitmiş türk doktorları ülkeye yeniden döndürecek bir teşvik paketi, hem de yabancı doktorlara özel çalışma izinleri & teşvikleri kurgulanması.
* özel / raporlu durumlar hariç aile hekimi / sağlık ocağı sevk etmeden hastaneye gitmenin engellenmesi. bunun için yine özel bazı durumlar hariç hastane randevuları sağlık ocağına yapılacak fiziksel bir ziyaretin ardından oradaki ekip tarafından oluşturulabilir. aile hekimi muayenesini yapar, uzman doktor sevki gerekiyorsa memur kişi hasta ile görüşerek uygun bir hastane/doktorda randevuyu kendisi adına oluşturur.
* özel hastanelerde intern ya da asistan doktorlara kaçak olarak tutturulan nöbetlerin sıkı denetimle engellenmesi.
* inşaatlar ve madenler başta olmak üzere tüm sektörlerde iş güvenliğine uyumun sıkı denetime ve aykırı durumların ağır yaptırıma tabi tutulması.
toplumsal konular
* tüm sahillerin/plajların halka teslim edilmesi. özellikle tatil beldelerindeki sahil tesislerinin (beach club(!)) tümünün en az 20 metre içeri çekilmesi, bu 20 metrelik alana erişimin kısıtlanmasının önüne geçilmesi (örneğin 50 metrede bir geçiş yolları kurulması).
* emlakçılık ile ilgili düzenleme yapılarak emlak arayandan komisyon alınmasının yasaklanması
* trafik cezalarının kat be kat arttırılması, çakar terörüne gerçekten son verilmesi (bu insanlara saygıyı ancak döve döve öğretebiliriz)
* kalıcı yaz saati uygulamasının kaldırılması. illa tek saat isteniyorsa ülkenin gerçek saat dilimi olan kış saatinin kalıcı hale getirilmesi.
* engelli araçlarındaki engelli işaretli plakanın geri getirilmesi. engelli park yeri başta olmak üzere bu araçlara tanınan haklarının arttırılması, ancak denetiminin de sıkılaştırılması (içinde engelli bir birey olmadan o hakkın kullanıldığı durumda aracın bağlanması).
* cafe ve restoranlarda açık alanların sigara içenlere ayrılması uygulamasından vazgeçilmesi. sigara içenler için içeride özel kapalı (fanusvari) bir mekan oluşturulup, kıymetli olan açık hava yeri sigara içmeyenlere ayrılabilir. sigara içmemeye teşvik edici asıl yöntem bu olacaktır.
* ehliyet alma kriterlerinin ağırlaştırılması. sürücü kurslarının buna uygun şekilde yeniden yapılandırılması. gerçekten trafiğe çıkma ve güvenli sürüş yetkinliği kazandırılmadan kimseye ehliyet verilmemesi.
yerel yönetimler
* belediyelerin futbol başta olmak üzere "profesyonel" kulüplere sağladığı bütün desteklerin yasaklanması.
* tüm şehirlerin yeniden planlanması. kentsel dönüşümde parsel birleştirme işinin yapılması, bölgesel nüfus yoğunluğu artışının önüne geçilmesi.
* kıyısından köşesinden kenarından dolanma imkanı yaratmayacak, yalandan ayarlanan yerlerle kurtarılamayacak şekilde, yeni inşaa edilen tüm konutlara, toplam yatak odası sayısı kadar otopark alanı zorunluluğu getirilmesi.
* tüm belediyelerde kompost gübre üretim tesisinin kurulması. pazar yeri atıkları başta olmak üzere organik atıkların tamamının toplanması ve bunların gübre olarak dönüşümünün sağlanması.
* ulusal geri dönüşüm sisteminin kurulması. kağıt toplayıcı arkadaşların karda kışta ağır yük altında çalışarak yürüttükleri kıymetli işin sistematik şekilde yönetilmesi. yani ülkenin her yerinde çöp ayrıştırma tesislerinin inşaası ve buralarda kağıt toplayan arkadaşlarımızın kadrolu istihdamı.
* taksi ve toplu taşıma hizmeti verme ruhsatının, plaka ile araca değil, sınav & sağlık değerlendirmesi sonucu kişiye verilmesi. bu dönüşüm sonucunda tüm taksi, dolmuş ve özel halk otobüsü plakalarının iptali..
eğitim
* tüm üniversitelerin bölüm ve kontenjanlarının elden geçirilmesi. önümüzdeki 3-5 yıl değil, belki 50 yıllık ihtiyaçlar ve mevcut arz dikkate alınarak her alanda gerekli yetişmiş insan gücünün hesap edilmesi, bu kapsamda bölüm & kontenjan optimizasyonunun yapılması (gerekirse kimi bölümleri / okulları kapatalım, gerekirse dönüştürelim, gerekirse kontenjan arttıralım)
* zorunlu eğitimdeki resim-müzik-beden derslerinin gerçek anlamında fayda sağlayacak şekilde düzenlenmesi (yani her öğrenciye en az 1 adet sanat veya spor dalında aktif hobi kazandırılması -hatta spor tarafında lisanslı olarak o sporu yapması- ve bunun eğitim hayatı boyunca hangi okula giderse gitsin destekleneceği bir ortam yaratılması)
çevre
* ülke çapında ağaçlandırma kampanyasının başlatılması. bu tarih en uygunumudur bilmiyorum ama 2 yıl önce ilan edilen 11 kasım milli ağaçlandırma gününün belki haftaya yayılması, belki her birey için zorunlu tutularak dağ taş her yerin ağaçlandırılmasının sağlanması.
* ingiltere başta olmak üzere yurtdışından ayrıştırma / dönüşüm yapamayacağımız çöplerin ithalatının durdurulması.
* en az 20 uçaktan oluşan büyük bir yangın söndürme uçağı filosunun -kiralama değil- satınalma yöntemiyle kurulması.
güvenlik
* askeri liseler ve polis kolejinin yeniden açılması, ama bu sefer herhangi bir kadrolaşmaya yer vermeyecek tedbirler alınmış şekilde.
* tsk’nın güncel ve potansiyel tehditler ile savaş konseptleri dikkate alınarak yeniden yapılandırılması.
* emniyet bünyesinde, adi suçlarla ilgilenen yeni ve büyük bir yapı kurulması. örneğin en ufak bir hırsızlık olayıyla bile detaylı olarak ilgilenecek, detektiflik yapacak ve bir kaç gün içerisinde zanlıları yakalayabilecek seviyede insan kaynağının oluşturulması.
şimdilik burada bırakalım, kalanı da fırsat oldukça yazacağım.